چکیده:
اکوسیستم تالاب بعنوان یکی از مهمترین اکوسیستمهای زمین نقش مهمی را از دیرباز بر توسعه جوامع پیرامون خود در ابعاد محیطی، اقتصادی و اجتماعی داشته است، اما الگوی زیست ناپایدار جوامع حاشیه آنرا دچار مشکل کرده است. برای برون رفت از مشکل، مدل اکوویلج الگویی برای زیست پایدار با اجرای شیوههای پایدار جهت رفع بیثباتیهای محیطی، اجتماعی و اقتصادی شکل گرفت. با توجه به اهمیت تالابها و تاثیر آن بر زندگی روستاییان، مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی در پی پاسخگویی به این سوال است که الگوی زیست پایدار براساس الگوی اکوویلج در روستاهای حاشیه تالاب چه نوع الگویی است؟ ابتدا با توجه به تجارب جهانی و نظرات خبرگان 15 شاخص ترکیبی بدست آمد، سهم هر یک از دیدگاه خبرگان سنجش شد و در 13 روستا در چهار شهرستان بهشهر، گلوگاه، بندرگز و ترکمن از حاشیه تالاب میانکاله و لپوی زاغمرز آزمون شد. برای تجزیه و تحلیل از آزمونهای آماری میانگین و t-test استفاده شد. نتایج نشان میدهد بعد اکولوژیک با میانگین 3.71 از سهم بیشتری جهت زیست پایدار براساس الگوی اکوویلج در روستاهای حاشیه تالاب برخوردار است. همچنین هر چند در روستاهای مورد مطالعه سطح پایداری الگوی زیست براساس اکوویلج پایین است. اما الگوی پیشنهادی برای زیست پایدار در روستاهای مورد مطالعه بر اساس اصول بنیادی الگوی اکوویلج و ارتباط جوامع روستایی با اکوسیستم تالاب، الگویی یکپارچه از سه بعد اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی بصورت دوایر متداخل میباشد که بصورت فرایندی سازگار با منطقه مورد مطالعه و امکانپذیر است.
خلاصه ماشینی:
"شاخص ها و معرف های سنجش الگوی اکوویلج برای زیست پایدار در روستاهای حاشیۀ اکوسیستم تالاب شاخص ترکیبی شاخص ها و معرف ها تقویت اقتصاد محلی فعالیت نهادها، میزان حمایت نهادها از فرصت های شغلی پایـدار، سـرمایه گـذاری از سـوی نهادها و بانک ها، و تضمین مشارکت مردم محلی در اقتصاد سبز و زندگی پایدار آموزش وجود فرصت های تقویت آموزش و یادگیری، یادگیری تعاملی و تبـادل منـابع و اطلاعـات ، فرصت های دسترسی به اطلاعات و آموزش به عنوان روش های ارتقای آگاهی ظرفیت نهادی محلی مدیریت مسائل و مشکلات از طریق مشارکت و همکاری اعضـا، سـاختار نهـادی محلـی، و تصمیم گیری مشارکتی به عنوان ظرفیت نهادی محلی درک اکولوژیک جامعه زندگی در پیوند با مکان و در هماهنگی با محیط ، آگاهی از مکان خود و موجودات گیاهی و جانوری، وجود دیدگاه هولوگرافیک (ارتباط همۀ عناصر با هم و با کل ) سرمایۀ اجتماعی حس قـوی وحـدت و یکپـارچگی، دیـدگاه مشـترک درخصـوص محـیط زیسـت ، و رفتـار مسئولانه درقبال محیط سرزندگی فرهنگی و هنری سرزندگی و نشاط فرهنگـی از طریـق فعالیـت هـای هنـری و فرهنگـی و جشـن هـا درخصوص حفاظت از تالاب ، و سهم تالاب در هنر و فرهنگ محلی روستاهای نمونه در این پژوهش ، روستاهای حاشیۀ تالاب هستند که با توجه به مؤلفـه هـای دهستان بلافصل تالاب و قرارگیری در حوزة آبخیـز تـالاب در ٨ کیلـومتری تـالاب و در ١٠٠٠ متری رودخانه های منتهی به تالاب ، تراکم جمعیت و وابستگی اقتصادی به تالاب انتخاب شدند."