چکیده:
هدف از پژوهش حاضر ارائه و آزمون مدل های علی رقیب از روابط بین متغیرهای انگیزشی (باورهای خودکارآمدی، باورهای کنترل بر یادگیری، و اضطراب آزمون)، راهبردهای شناختی و فراشناختی مطرح شده در نظریه خودنظم بخشی پینتریچ (تفکر انتقادی، خودنظم بخشی فراشناختی، مدیریت زمان و مکان، مطالعه و کمک طلبی از همسالان)، و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر سال سوم دبیرستان در رشته ریاضی ـ فیزیک بود. نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شد. بدین صورت که تعداد 250 نفر از دانش-آموزان دختر مشغول به تحصیل در رشته ریاضی ـ فیزیک در دبیرستان های شمال، مرکز، و جنوب شهر تهران در سال تحصیلی 89-1388 انتخاب شدند و مورد مطالعه قرارگرفتند. به منظور ارزیابی متغیرهای پژوهش و جمع آوری اطلاعات، خرده مقیاس های پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) به کار برده شد و معدل دانش آموزان در پایان سال تحصیلی در پنج درس اختصاصی را در ارتباط بین متغیرهای اضطراب آزمون، خودکارآمدی، باورهای کنترل بر یادگیری، و پیشرفت تحصیلی نشان داد و مدل دوم از نقش واسطه ای متغیر انگیزشی اضطراب آزمون در ارتباط بین متغیرهای فراشناختی مدیریت زمان و مکان مطالعه، و کمک طلبی از همسالان با پیشرفت تحصیلی حمایت کرد. در هر دو مدل مشاهده شد که خودکارآمدی اثر مستقیم، مثبت، و معناداری بر پیشرفت تحصیلی دارد، در حالی که اثر اضطراب آزمون بر پیشرفت تحصیلی مستقیم، منفی، و معناداراست.
خلاصه ماشینی:
A هدف از پژوهش حاضر ارائه و آزمون مدل هـای Abstract: The purpose of this study was to علّی رقیب از روابط بین متغیرهـای انگیزشـی (باورهـای test alternative casual models of relation خودکارآمدی ، باورهای کنترل بـر یـادگیری ، و اضـطراب among motivational (self- efficacy, control آزمون )، راهبردهای شناختی و فراشناختی مطـرح شـده beliefs of learning, and test anxiety), cognitive and metacognitive (critical thinking, metacog-در نظریــۀ خــودنظم بخـشی پینتـریچ (تفکـر انتقـادی ، nition, self-regulation, time management, and خـودنظم بخـشی فراشـناختی، مـدیریت زمـان و مکـان ، peer help seeking) variables, and academic مطالعه و کمک طلبی از همسالان )، و پیشرفت تحـصیلی achievement in female high school students در دانش آموزان دختـر سـال سـوم دبیرسـتان در رشـتۀ studying in the mathematics branch.
همان گونه که مشاهده میشود، در مدل اول سه متغیر انگیزشی مطرح شده در مدل پینتریچ (١٩٩٩) که عبارتند از باورهای خودکارآمدی ، باورهای کنترل بر یـادگیری ، و اضـطراب آزمـون به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر متغیرهای شناختی و فراشناختی تفکـر انتقـادی ، خـودتنظیمی فراشناختی ، مدیریت زمان و مکان مطالعه ، و کمک طلبی از همسالان ، در نظر گرفته شـدهانـد و 1- Schraw 2- Brooks 3- Valle 4- Ng Lee Yen Abdullah 10 10 فرض برآن است که این متغیرهای اخیر نیز به نوبه خود میتوانند بر پیـشرفت تحـصیلی تـأثیر بگذارند.