چکیده:
در آثار شاعران مذهبی و آرمان گرای پس از انقلاب اسلامی ، برپایة گفتمـان انقلابـی و به سائقة گرایش به سّنت های دینی و اجتماعی و فکری و فرهنگـی و بـومی ، تضـادّ و تقابـل بـا مظـاهر فرهنـگ مـدرن یـا شـبه مـدرن غـرب بسـیار چشـمگیر اسـت و از شاخص ترین موّلفه های فکری شعر این دوره به شمار می رود. تقابل بیـنش شـرقی بـا تفکّر غربی در قالب تضادهای جزئی تر نظیر تقابل شیوة زندگی سّنتی با شیوة زنـدگی مدرن ، دردمندی بـا بـی دردی ، تـوده هـا بـا روشـنفکران ، شـاعران متعهّـد بـا شـاعران تعهّدگریز، فرهنگ روستایی با فرهنگ شهری و ... در اشـعار شـاخص تـرین شـاعران معترض و جامعه گرای این برهه تجلّی یافته است . این مقاله ، به شیوة تحلیلی ـتوصیفی ، درپی تبیین ابعاد این تقابل ها و بررسی تحلیلی آن هاست . نتیجه آشنایی بیشتر مخاطبان شعر امروز است با منظومة فکری و معرفت شناختی نسلی از شاعران معاصر.
خلاصه ماشینی:
"بعد از آن شب ، عازم میگون شـدیم محو یک سـاعت گرامـافون شـدیم (عزیزی ، ص ٥٢٣) از ایـن بـوق هـا، زردهـا، سـرخ هـا مـن از ایـن تــرافیک هـا خسـته ام دلـــم تشنـــة جمعــه بـــازارهاست کـه از بوی بــوتیک هــا خستــه ام (ترکی ، ص ٩٢) تقابل دردمندی و بی دردی از دیدگاه شاعران انقلاب اسلامی ، زندگی عافیت طلبان و بی دردان با خودباختگی در برابر فرهنگ غرب ملازم است و نقد آن در شعر اجتماعی این دوره گسترة وسیعی دارد: سال گذشته / سال هجوم دل زدگی بود/ سال رواج عکس و پوسـتر رنگـی / سـال تجـارت بیداد/ گران فروشان / فربه تر و فربه تر شدند/ در ذهنشان / مدام قیمت کالا/ بالا مـی رفـت / و قیمت خون / پایین می آمد.
تقابل با مظاهر مدرنیستی و شبه مدرنیستی فرهنـگ غـرب ، چـه در حـوزة مفاهیم فکری و فلسفی و چه در حیطة عناصر مـاد ی و تکنولوژیـک ، از برجسـته تـرین مؤلفه های فکری شاعران انقلاب به شمار می آید و با ظهور جریان شعر اعتراض در دل همین جریان شعری ، در طی سال های واپسین جنگ و نیز پس از آن ، شدت هـم یافتـه است ـ تقابلی که ، در چشم انداز فکری و عقیدتی شاعران انقلاب اسلامی ، استمرار تقابل اساطیری خیر و شر یا حق و باطل به شمار می آمد و دربرگیرندة تقابل هایی فرعی تـر نیـز بود، از جمله : تقابل سبک زندگی سنتی و شرقی با شـیوة زنـدگی مـدرن غربـی ، تقابـل دردمندی و بی دردی ، تقابل توده ها با روشـنفکران ، تقابـل شـاعران متعهـد بـا شـاعران تعهدگریز، تقابل فرهنگ روستایی با فرهنگ شهری و ..."