چکیده:
پژوهش ميدانی حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر پراکنش اراضی زراعی شهرستان خمينيشهر اصفهان میپردازد. برای اين منظور، عوامل مؤثر بر پراکنش اراضی در چهار گروه اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی، زراعی، و کالبدی طبقهبندی و رابطه هر کدام با پراکنش اراضی بررسی شد. جامعه آماری شامل کشاورزان شهرستان خمينيشهر اصفهان است که از آن ميان، با استفاده از رابطه کوکران، 115 کشاورز به عنوان نمونه آماری تعيين شدند. گردآوری اطلاعات مورد نياز با استفاده از روش نمونهگيری کاملاً تصادفی و از طريق پرسشنامه انجام پذيرفت. نتايج به دست آمده از تحليل همبستگی نشان میدهد که رابطه ميزان پراکنش اراضی با متغيرهای سن، سابقه کشاورزی، مساحت اراضی، سطح زيرکشت، تعداد محصولات مورد کشت، نوع نظام بهرهبرداری، و متوسط هزينه توليد مثبت و معنيدار و با متغيرهای متوسط درآمد هر هکتار، فاصله زمين تا منبع آب، و فاصله زمين تا روستا منفی و معنيدار است. همچنين، ميان سطح سواد و جمعيت خانوار کشاورزان شهرستان خمينيشهر و پراکنش اراضی، رابطه معنيدار مشاهده نشد.
The purpose of this study is to examine the factors affecting land fragmentation in Khomeinishahr County. These factors were classified into four categories: socio-cultural، economic، farming، and physical; then the relations of each factor to land fragmentation were examined. The statistical population of this study was the farmers of Khomainishahr county. Using random sampling and Cochran formula 115 farmers were selected and data were collected through a questionnaire. The result of correlation analysis indicated that age، agricultural record، the size of lands، the area under cultivation، number of products under cultivation، the type of farming system، and average cost of production had a positive and significant relationship with land fragmentation. The average income per hectare، the distance of land to water source، and the distance of land to village had a negative and significant relationship with land fragmentation. Also no relationship observed between the level of literacy and the number of farmer household members with land fragmentation.
خلاصه ماشینی:
"جدول ۳‐ ویژگی های ساختاری زمین های کشاورزی نمونة مورد مطالعه متغیر وسعت اراضی (هکتار) سطح زیر کشت (هکتار) تعداد قطعات تعداد محصول مورد کشت میانگین ۴/۶۳ ۲/۰۵ ۵/۰۲ ۳/۶ انحراف معیار ۱/۲۱ ۰/۹۶ ۱/۲۶ ۱/۵۳ کمترین ۱ ۰/۵ ۲ ۲ بیشترین ۲۰ ۹ ۱۱ ۵ مأخذ: یافته های پژوهش رابطة پراکنش اراضی زراعی و متغیرهای مستقل عوامل اجتماعی جدول ۴ نشان می دهد که سن و سابقة کشـاورزی زارع بـا پـراکنش اراضـی رابطـه ای معنی دار و مثبت دارد.
جدول ۷‐ رابطة پراکنش اراضی با ویژگی های کالبدی اراضی کشاورزان مورد مطالعه متغیر وابسته عامل متغیر مستقل ضریب همبستگی اسپیرمن سطح معنی داری پراکنش کابدی فاصلة زمین تا منبع آب ‐۰/۲۸۵* ۰/۰۳۷ اراضی ل فاصلة زمین تا روستا ‐۰/۳۲۵* ۰/۰۱۲ * معنی داری در سطح ۰/۰۵ مأخذ: یافته های پژوهش نتیجه گیری بر اساس نتایج تحقیق ، میانگین سنی نمونة مـورد مطالعـه ۴۲/۴ سـال اسـت کـه نشـان می دهد کشاورزان منطقة خمینی شهر از سنین نسـبتا بـالا برخوردارنـد؛ میـانگین سـابقة فعالیت کشاورزی نمونة آماری نیز ۲۷/۲۵ سال است ، کـه سـابقة زیـاد کشـاورزان ایـن منطقه را می رساند.
عوامل اجتماعی ـ فرهنگی • میان میزان پراکنش اراضی و سن کشـاورزان نمونـة مـورد مطالعـه بـا اطمینـان ۹۹ درصد رابطه ای معنی دار وجود دارد، که نشان می دهد سن کشاورزان از مهـم تـرین عوامل مؤثر در ارتباط با پراکنش زمین هـای کشـاورزی اسـت و بـا افـزایش سـن بهره برداران ، پراکنش اراضی زراعی نیز بیشتر می شود."