چکیده:
انسجام به معناییکپارچگی ملت، عامل استحکام جامعه است و مخاطبان آن نیز تودههای ملت، مسئولین نظام و دستگاههای دولتی میباشند.با تعمق در اندیشه سیاسی اسلامی میتوان به نظریات بنیادین و اصول اساسی اسلام در حوزه اجتماع و سیاستدست یافت که اگر این نظریات در یک جامعه به ویژه جامعه، چند فرهنگی مورد توجه قرار گیرد، انسجام و توافقات سیاسی میان گروههای قومی و فرهنگی موجود در یک جامعه میسر خواهد شد. برای برقراری انسجام سیاسی در جوامع اسلامی به ویژه جوامعی که با تنوع فرهنگی مواجه هستند، استخراج شاخصهای انسجام از منابع اسلامی ضروری میباشد. این تحقیق که با روشی توصیفی – تاریخی صورت میگیرد، ضمن بررسی منابع دینی مانند قرآن و حدیث و همچنین گفتار اندیشمندان مسلمان، شاخصهای انسجام در تفکر سیاسی اسلام را بررسی و استخراج مینماید. اهمیت شناخت این شاخصها در طراحی الگویی اسلامی از انسجام در جوامع اسلامی به ویژه جوامع دارای تنوع فرهنگی مشخص میگردد.
خلاصه ماشینی:
"حضرت علی علیه السلام در خطبه قاصعه در این زمینه میفرمایند: اما ابلیس فتعصب علی آدم لاصله و طعن علیه فی خلقته ، فقال انا ناری و انت طینی ابلیس در برابر آدم به خاطر اصل و اساس خویش تعصب ورزید و آدم را مورد طعن قرار داد و گفت : «من از آتشم تو از خاک» (نهج البلاغه ، خطبه قاصعه ) اگر جامعه ای از مجموع افراد و گروه های دارای تحجر فکری کـه یکـدیگر را قبـول ندارند تشکیل شده باشد، هیچگاه اتحاد و انسجام در بین آنها برقرار نخواهد شد.
وجود قومیت هـا بـه عنـوان قسمی از خرده فرهنگ ها یکی از متغیرهای مهم و موثر بر همبستگی ملی اسـت کـه در بطن خود و در صورت بی توجهی به آن ، خطر بالقوه ای برای این مهم نیز است .
در نگرش قرآنی ایجاد و حفظ چنین یگانگی و هم دلیلی و همرایی در میان مومنان ، به علت ارسال پیامبران و عمل به شـرایع دانسته شده و از امت خواسته شده تا با تمسک به دین و آموزه های قرآن و روش و سـنت پیامبر اتحاد و انسجام خود را حفظ و تحکیم کنند: کان الناس أمۀ واحدة فبعث الله النبیین مبشرین و منذرین و أنزل معهـم الکتـاب بالحق لیحکم بین الناس فیما اختلفوا فیه و ما اختلف فیه إلا الذین أوتوه مـن بعـد ما جاءتهم البینات بغیا بینهم فهدی الله الذین آمنوا لما اختلفوا فیه من الحق بإذنـه و الله یهدی من یشاء إلی صراط مستقیم ."