چکیده:
تغييرات اجتماعی در عصر حاضر با سرعت و شدت بيشتری در حال گسترش بوده و از آن جمله تحول در نقش زنان در بخش کشاورزی است. هدف از تحقيق حاضر تحليل تحول در ميزان مشارکت زنان روستايی در بخش کشاورزی بوده و منطقه مورد مطالعه روستاهای شهرستان تربت جام و روش پژوهش نيز توصيفي– تحليلی بود. حجم نمونه تحقيق 390 نفر از زنان روستايی بوده، که در دو گروه زنان نوزده تا 35 سال به عنوان نسل جوان و زنان بيش از پنجاه سال به عنوان نسل قديمی و کهنسال انتخاب شدند. نتايج آزمون منويتنی فرضيه تحقيق بيانگر آن بود که در سطح معنيداری کمتر از پنج درصد تفاوت معنيدار بين ميزان مشارکت زنان در دو نسل جوان و قديمی در فعاليتهای کشاورزی (زراعت، باغداری و دامداری) در سطح روستاهای شهرستان تربت جام وجود دارد و در اينگونه فعاليتها، مشارکت نسل جوان کمتر است. بر همين اساس، افزايش سطح تحصيلات دختران مهمترين علت کاهش ميزان مشارکت زنان جوان در فعاليتهای اقتصادی عنوان شد.
* مقاله حاضر برگرفته از طرح پژوهشی با عنوان «بررسی تحولات نقش زنان در اقتصاد روستا (مطالعه موردی: شهرستان تربت جام)» است که با حمايت دانشگاه پيام نور در سال 1393 انجام شده است.
Social changes in the present era are expanding with more speed and intensity. One of the changes is the evolution of the role of women in the agricultural sector. This study aimed at analyzing the change in the level of women's participation in the agricultural sector. For this purpose، villages of Torbat-e-Jam County of Iran were studied in a descriptive and analytic method. The sample size included 390 rural women selected in two groups: one group، 19 to 35 years old as a younger generation; and the other، more than 50 years old as the older generation. According to Mann-Whitney U test، the study hypothesis was confirmed with reliability of 95 percent with p<0.05; that is، the new generation of rural women had less participation in agriculture activities than the older generation. Accordingly، the main cause of the decline in young women’s participation in economic activities was found to be the increased education level.
خلاصه ماشینی:
"فیروزآبادی و فرضی زاده (۱۳۸۸) وضعیت گذشته و حال فعالیـت هـای اقتصـادی زنـان روستایی در خانواده را به صورت مقایسه ای بررسی کرده و نتیجه گرفته اند کـه سـاعات کـار کشاورزی زنان و دختران جوان نسل سوم کاهش یافتـه و نظـام ارزشـی - هنجـاری آنهـا از تولید و کار به سوی مصرف و رفاه تغییر کرده است .
جدول ۸- نتایج آزمون من ویتنی (به تصویر صفحه مراجعه شود) در پژوهش حاضر، همچنین ، علت کاهش میزان مشارکت دختران و زنان جـوان روسـتا در فعالیت های کشاورزی از نظر افراد شرکت کننده در تحقیق با بهـره گیـری از پرسشـنامه و مصاحبه نیمه سازمان یافته و مشاهده بررسی شده است .
نتایج حاصل از رتبـه بنـدی فریـدمن این عوامل در جدول ۹ نشان دهندة آن است که مهم ترین عامل کاهش میزان مشارکت زنـان جوان در فعالیت های کشاورزی افزایش سطح تحصـیلات آنهاسـت ، کـه خـود یـک عامـل فرهنگی و اجتماعی محسوب و باعث می شود که اولا زنان جـوان بـه علـت درس خوانـدن دیگر برای حضور در فعالیت های اقتصادی روستا وقت کافی نداشـته باشـند و ثانیـا بعـد از اتمام تحصیل نیز دیگر انجام فعالیت های کشاورزی را در شأن خـود نداننـد، بـه ویـژه آنکـه تحصیلات دانشگاهی داشته باشند.
بر اساس نتایج تحقیق ، پیشنهادهای زیر ارائه می شود: • یکی از علل مهم کاهش مشارکت زنان در فعالیت هـای کشـاورزی گسـترش کشـاورزی سرمایه بر و مکانیزه در سطح کشور است که خود نیاز ایـن بخـش بـه نیـروی انسـانی را کاهش می دهد، در عین حال ، اشتغال در بخش کشـاورزی عمومـا فصـلی اسـت و حتـی زنانی هم که در بخش کشاورزی مشارکت فعال دارند، در بسیاری از فصول کـار زیـادی برای انجام ندارند."