چکیده:
در طول تاریخ مستشرقان زیادی درباره قرآن و اسلام پژوهش کردهاند، به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران مستشرقان تحقیقات خود را علیه اسلام، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و مکتب اهلبیت علیهم السلام شدت بخشیدند و در مقابل چالشها به جای ارائه حقایق به اهانت و افتراء به اسلام و نقد سیره و زندگی پیامبر پرداختهاند. در این میان مسئله تعدد زوجات پیامبر یکی از موضوعات مورد توجه مستشرقان بوده و این موضوع را دلیلی بر شهوترانی پیامبر و علاقه مفرط ایشان به زنان و مانع گرایش افراد به اسلام و به تبع آن تضعیف دین اسلام دانسته اند. در حالی که با نگاه جامع به آیات و روایات و منابع تاریخی و حدیثی، تعارض این ادعاها با ویژگیهای شخصیتی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و واقعیتهای تاریخی روشن میشود. از طرف دیگر، تمام ازدواجهای آن حضرت بعد از وفات حضرت خدیجه دارای مصالح و حکمتی بوده است. در این نوشتار کوشیده شده است تا با بررسی ادله و حکمتهای ازدواجهای رسول خدا و بیان اهداف هر یک از آنها و همچنین بیان دیدگاههای برخی از اندیشمندان منصف غربی، بطلان دیدگاههای مستشرقان روشن و از ساحت مقدس نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در حدّ توان دفاع گردد.
خلاصه ماشینی:
پیشینه بحث بحث ازدواج پیامبر در آیات مختلفی از قرآن کریم به چشم می خورد و در بیشتر تفاسیر ذیل آیات ٣٦ـ ٣٨ سوره احزاب (طبری، جـامع البیـان ، ١٠/٢٢:١٩٦٧؛ رازی، روض الجنـان ، ١٤٠٨: ٤٢٥/١٥؛ طبرسی، مجمع البیان ، ١٣٦٠: ٥٦٤/٨؛ سیوطی، الدرالمنثور، ٢٠/٥:١٤٠٤؛ فخـر رازی ، مفاتیح الغیب ، ١٦/٢٥؛ طباطبایی، المیزان ، بی تا: ٣٢/١٦) و نیز در برخی منابع تاریخی مانند (ابـن سعد، الطبقات الکبری، ١٩٩٠: ٧٧/٦؛ ابن اثیر، تاریخ کامل ، ١٢١/٢:١٣٨٥) به صورت پراکنـده و فشرده مورد اشاره قرار گرفته است .
١. گوستاولوبون با وجود تمجیدهای فراوان از شخصیت پیامبر a، ایـن مسـئله را تنهـا نکته قابل انتقاد ایشان دانسته و می نویسد: «اگر بتوان از محمد انتقادی کرد، فقط همان محبت افراطی اوسـت کـه بـه زن داشـته است ، ولی این را هم نباید از نظر انداخت که این محبت فقط در قسمت اخیـر زنـدگانی در او پیدا شده بود و الا در اوایل عمر تا سن ٥٠سالگی به همان زوجه اولی قناعت کرد.
ویل دورانت نویسنده مشهور غربی، در تحلیل ازدواج های متعدد پیامبر می نویسد: «پیامبر ده زن و دو کنیز گرفت و همین سبب خرده گیری غربی ها از ایشان شـده اسـت ، ولی باید توجه داشت که به دلیل مرگ ومیر بسیار سـامیان آن زمـان ، تعـدد همسـر از لـوازم زندگی و یک وظیفه اخلاقی بوده است .
آیا نمیتوان در مورد تعدد زوجات پیامبر اسلام بیشتر بر این احتمال تکیه کرد کـه محمـد زن های متعددی را که در دوران اواخر زندگیش اتخاذ نمود، ناشی از این میل و رغبت بـوده اسـت که پسری داشته باشد» (دیون پورت ، عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن ، بیتا: ٥٢).