چکیده:
یکی از مهمترین مباحث تاریخ قرآن، موضوع نسخ است که در این باره دیدگاههای گوناگونی از سوی دانشمندان اسلامی سامان یافته و خاورشناسان نیز دیدگاههایی را مطرح کردهاند. مونتگمری وات، رودنسون و دیویدپاورز از خاورشناسان مشهور و برجستهای هستند که پیرامون نسخ، نظریههایی ارائه دادهاند که دراین نوشتار به بررسی و نقد آنها پرداخته شده است. «نسخ اصلاح و تعدیل در قرآن» و «نسخ»؛ وسیلهای جهت تخفیف در احکام از سوی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم از مونتگمری وات؛ «نسخ؛ تناقض در قرآن» دیویدپاورز و «نسخ؛ نتیجهای از سلیقههای متفاوت» و «نسخ؛ مستلزم اجتماع ضدین» از رودنسون از نظریههایی است که در نوشتار حاضر مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"بررسی و نقد شایسته ذکر است که ادعای تنظیم و ترتیب سلیقه ای آیات قرآن از سوی پیامبر o بنابر مصالحی از جمله تخفیف بر امت ، امری موهوم و باطل است ؛ چرا که شواهدو قرائن تاریخی متعددی مبنی بر تدوین کامل قرآن در زمان پیـامبراکـرم o و نظـارت کامـل حضـرت در جمع آوری وحیانی ،حفظ و صیانت از قرآن کریم ، در منابع و کتب متعددو گوناگونی به چشـم می خورد (زرکشی ، البرهان فی علوم القرآن ، ١٩٩٠: ٤٦٢/١؛ ابن حجر العسقلانی ، فتح البـاری بشرح صحیح البخاری ، ١٣٨٠: ٤٩/٩؛عاملی ، حقائق هامه حـول القـرآن الکـریم ، ١٤١٠: ٨٢؛ کلینی ،الاصول فی الکافی ،بی تـا:٦٠١/١؛ عسـکری ،القـرآن الکـریم و روایـات المدرسـتین ، ١٤١٥: ٢١٣/١؛ الصغیر، المستشرقون والدراسات القرآنیـه ، ١٣٧٢: ٨٥؛ حکـیم ، علـوم القـرآن ، ١٣٦٢: ٧و ٢٢؛ رامیار،تاریخ قرآن ، ١٣٦٢: ٢٤٠-٢٤٩؛ عتر، علوم القرآن الکـریم ، ١٤١٤: ٤٢؛ برای بررسی بیشتر درباره آراء مستشرقین در باب جمع قـرآن ، ر.
ک :زرقانی ، مناهل العرفـان فـی علـوم القـرآن ، ١٤٢٢: ٢٤٠/١-٢٤٢) اصحاب نیزبه کتابت قرآن کریم عنایـت ویـژه داشـتندو در حفـظ و ضـبط و همچنین فهم ودرک معانی آن بریکدیگرپیشی مـی گرفتنـد (همـان ، ٢٤١/١) وایـن مهـم نشانگر آن است که حضرت در جمع ،حفظ و صیانت قـرآن ، تـابع وحـی بـوده نـه اینکـه بـه خواست و اراده خودو بنابر مصالحی در آیات تغییری دهد و یاسلایق و مراجعات رادر قـرآن دخیل بدارند."