چکیده:
هدف پژوهش حاضر مقایسه طرد اجتماعی، احساس پیوستگی و ادراک خطر در افراد وابسته به مواد، سیگار، قلیان و عادی بود. روش پژوهش علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد، سیگار، قلیان و افراد عادی ساکن شهر اردبیل در نیمه اول سال 1395 بودند. 120 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند که به ازای هر گروه 30 نفر در نظر گرفته شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی ارزیابی شناختی حوادث پرخطر، مقیاس احساس پیوستگی و مقیاس طرد اجتماعی همسالان استفاده شد. نتایج نشان داد که در مقیاس خطر استفاده از داروهای محرک، رفتارهای پرخاشگرانه، میبارگی، رفتارهای پرخطر شغلی و تحصیل میانگین گروه عادی از سه گروه سیگاری، قلیانی و وابسته به مواد کمتر بود. اما در متغیر قابل درک بودن و کنترل پذیری میانگین گروه عادی از سه گروه سیگاری، قلیانی و عادی بالاتر بود. در متغیر توهین، نادیده گرفتن، تهمت و اتهام میانگین گروه عادی از هر سه گروه سیگاری، قلیانی و عادی کمتر بود. طرد اجتماعی، احساس پیوستگی و ادراک خطر از عواملی هستند که در گرایش افراد به سمت مواد، سیگار و قلیان نقش موثری ایفا میکنند. بنابراین ضروری است که در برنامه های آموزشی، پیشگیری و درمانی اعتیاد بر این ویژگیهای روانشناختی تاکید گردد تا از این رهگذر به غنی سازی برنامه های پیشگیرانه و درمانی کمک شود.
خلاصه ماشینی:
ســـؤالاتی از این قبیل که چرا افراد حتی پس از مشــاهده پیامدهای مصــرف مواد و الکل ، به مصــرف خود ادامه میدهند؟ اما از حـدود چنـد دهه قبل ، پژوهشـــگران توجه خود را با این عبارت نشـــان دادند: «چرا نه ؟» چرا بســـیـاری از افرادی که در خطر مصـــرف مواد هســـتند، هرگز به ســـراغ آن نمیروند؟ چرا بسیاری از افرادی که مواد را تجربه کرده اند به آن وابسته نمیشوند؟ عـامـل مهمی کـه ممکن اســـت بـا انواع پیـامـدهـای منفی از جملـه اشـــکـال مختلفی از آسـیب شــناسـی روانی، خودزنی و رفتارهای خودزیان بخشــی از جمله اســتفاده از مواد مخدر ارتباط داشـته باشـد، تجربه طرد اجتماعی ٢ است (کوپیتز٣ و همکاران ، ٢٠١٤).
Pooler, Qualls, Rogers & Johnston 4.
Ammouri, Neuberger, Mrayyan & Wippermanna & Kroeninger Hamaideh 2.
Savoy, Reitzel, Scheuermann, & Sussman Agarwal & Mathur 3.
بـا توجه به اهمیت این امر و بخصـــوص فقدان مطالعات لازم در زمینه متغیرهـای مورد نظر در داخـل ایران ، و اینکه در تمام مطالعات انجام گرفته فقط به رابطه میـان متغیرهـا توجـه شـــده و هیچ کدام از مطالعات به بررســـی مقایســـه ای میان گروه های مختلف نپرداخته اند، سـوأل پژوهش حاضـر این است که آیا بین گروه های سیگاری، قلیانی، وابســـته به مواد با همتایان عادی در زمینه طرداجتماعی، احســـاس پیوســـتگی و ادراک خطر تفاوتی وجود دارد؟ روش جامعه ، نمونه و روش نمونه گیری پژوهش حاضــر از نوع علی- مقایســه ای اســت .
در فعالیت های جنسـی پر خطر بین گروه عادی با گروه وابســته به مواد و ســیگاری تفاوت معنی دار اســت بدین صــورت که میانگین گروه عادی از این دو گروه کمتر اســت .