چکیده:
یکی از متداولترین شاخصهایی که از طریق آن می توان به قدرت یک فعالیت صنعتی برای دستیابی به مزیت های نسبی در بین صنایع مختلف پی برد، بهره وری و ارتقای آن است. در این خصوص شناسایی عوامل موثر بر بهره وری کل عوامل تولید ضرورتی اجتناب ناپذیر است. هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی تاثیر تجمیع فضایی فعالیت های صنعتی بر بهره وری کل عوامل تولید در صنایع شیمیایی و ماشین آلات ایران است که با استفاده از روش داده های پانلی پویا بر مبنای گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) که توسط آرلانو و باند ( 1991 ) توسعه داده شده است، برای 27 استان ایران، طی دوره ی زمانی 1390 - 1379 برآورد گردیده است. نتایج حاصل از برآورد حاکی از آن است که رابطه متغیر محلی شدن (تخصص) و بهره وری کل عوامل در الگوهای بررسی شده برای صنعت شیمیایی و ماشینآلات به شکل U معکوس است. به این صورت که توان اول
این متغیر دارای تاثیر مثبت و معناداری بر بهره وری کل عوامل و توان دوم این متغیر دارای تاثیر منفی و معنادار است به این معنی که اگر محلی شدن از حد آستانه عبور کند موجب کاهش بهره وری کل عوامل خواهد شد. با توجه به اینکه ضریب محلی شدن مثبت است، با افزایش محلی شدن این دو صنعت بهره وری کل عوامل افزایش می یابد. شاخص شهرنشینی (تنوع) نیز اثر مثبت و معناداری بر بهره وری کل عوامل تولید در این دو صنعت دارد، مثبت بودن این متغیر نشان می دهد که با افزایش
تنوع فعالیتهای صنعتی، بهره وری افزایش مییابد.
خلاصه ماشینی:
"علت این امر این است که تجمعهای صنعتی اندوخته زیادی از نیروی کار دارند که کارایی بازار نیروی کار محلی را Specialization Concentration Brulhart Krugman Douth Porter Agglomeration Economics - وجود صرفههای ناشی از تجمع برای اولین بار توسط اقتصاددانان وابسته به مکتب کلاسیکی مانند وبر مطرح شد.
اندرسون و لووف 5 (2009)، در مقالهای با عنوان "تجمیع و بهرهوری" به بررسی رابطهی بین تجمیع و بهرهوری با استفاده از مدلهای ایستا و پویا و دادههای شرکتهای تولیدی سوئد با 10 نفر کارکن و یا بیشتر، در طول دورهی زمانی 2004ـ1997 با استفاده از روش GMM پرداختهاند و به این نتیجه رسیدند که بین اندازهی منطقه و بهرهوری نیروی کار در سطح شرکتهای فردی رابطهای مثبت وجود دارد Morikawa Harris & Moffat Harris Hammouda Hui-Lin Andersson & Loof بهطوریکه بهرهوری برای شرکتهای واقع در مناطق بزرگتر بیشتر است و همچنین به نظر نمیرسد که پدیدهی تجمیع رابطهای روشن با اندازهی شرکت داشته باشد.
منبع: محاسبات پژوهش طبق نتایج بهدستآمده در صنایع شیمیایی، تخصص ازنظر آماری معنادار و دارای ضریب مثبت میباشد که نشاندهندهی تأثیر مثبت این متغیر بر بهرهوری کل عوامل تولید است و با افزایش تخصص، بهرهوری افزایش مییابد؛ بنابراین، در این صنعت، نظریهی مارشال تأیید میشود و تخصص اثر مثبت بر بهرهوری و رشد اقتصادی دارد.
هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی تأثیر تجمیع فضایی فعالیتهای صنعتی بر بهرهوری کل عوامل تولید در صنایع شیمیایی و ماشینآلات ایران است که با استفاده از روش دادههای پانلی پویا بر مبنای گشتاورهای تعمیمیافته (GMM) که توسط آرلانو و باند (1991) توسعه دادهشده است، برای 27 استان ایران، طی دورهی زمانی 1390-1379 برآورد گردیده است."