چکیده:
زمینه و هدف: رسانه ها می توانند به صورت مستقیم تمامی آحاد جامعه را تحت تاثیر قرار دهد؛ اما تاثیر مهم آن از طریق اثرگذاری بر نهاد خانواده است. ماهواره به عنوان یک رسانه، در حریم خلوت و خصوصی مردم، تبدیل به فرمانروای اجتماعی و فرهنگی شده تا فرهنگ و ارزش های جامعه غربی را به تدریج و بدون مقاومت جایگزین دغدغه و هویت کاربران خود کند. این رسانه قدرتمند، امروزه بیش از پیش جایگاه ویژه ای را نزد خانواده های ایرانی پیداکرده است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر برنامه های ماهواره ای بر شیوه های فرزندپروری مادران انجام شد.
روش: نوع مطالعه حاضر، علی و مقایسه ای بود. جامعه آماری تحقیق شامل مادران کلیه دانش آموزان پایه اول ابتدایی مدارس دولتی شهر بیرجند در سال 1394 بودند که با استفاده از فرمول کوکران 318 نفر از آنان به عنوان نمونه های تحقیق تعیین و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه فرزندپروری دایانا بامریند که با چند سوال انحرافی در مورد برنامه های خانواده و تربیتی ماهواره عجین شده بود، استفاده شد. روایی پرسشنامه 85/ 0 و پایایی 82/ 0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss18 و برای تحلیل از آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (تی مستقل، ANOVA و دانکن) استفاده شد.
یافته ها: استفاده از ماهواره و برنامه های آن بر شیوه های فرزندپروری تاثیر دارد و میان شیوه های فرزندپروری افراد با سطح تحصیلات مختلف و همچنین میان شیوه های فرزندپروری مادران در رده های سنی مختلف برحسب متغیر ماهواره تفاوت وجود دارد و جالب توجه اینکه تماشای ماهواره، مدارک تحصیلی را تحت تاثیر قرار داد. همچنین با توجه به مقادیر میانگین ماهواره بر شیوه فرزندپروری بر مادران با سنین کمتر از 25 سال و بیشتر از 40 سال بیشتر تاثیر گذار است.
نتیجه گیری: آگاهی بخشی به مادران جوان از الزامات زندگی مدرن امروز است؛ لذا باید از طرق مختلف از جمله جلسه های خانواده و مدرسه، تجارب سازمان های فرهنگی امنیتی مانند هشدارهای فتا و تحلیل های مراکز مشاوره ای در اختیار والدین قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
به همین دلیل ، لازم است تا والدین با نیازهای روانی ، مقتضیات سنی تیپ ، شخصیتی کودکان و به طور کلی ، تحولات جسمانی و روانی فرزندان ، روش ها و اصول تربیت و ارضای نیازها آشنا باشند تا بتوانند با تأمین بهداشت روانی و تربیت ، انسان هایی سالم از بعد روانی ، جسمی و ذهنی و افرادی پرطراوت و با امید و با اعتماد به نفس کامل پرورش داده تا بدین وسیله ، جامعه ای سالم پایه گذاری کنند؛ زیرا جامعۀ سالم به وسیلۀ انسان های سالم به وجود خواهد آمد (محمدی ، ١٣٨٧، ص ١٥).
بر این اساس ، این تحقیق به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا تماشای برنامه های ماهواره بر سبک های فرزندپروری مادران کودکان پایۀ اول ابتدایی تأثیر دارد؟ روش این مطالعه بر اساس هدف کاربردی و بر اساس شیوه جمع آوری اطلاعات از نوع علی و مقایسه ای بود.
تحلیل سؤال سوم نشان داد که در گروه غیر ماهواره دار شیوه های فرزندپروری در بین مادران با رده های سنی مختلف تفاوت معناداری در سطح اطمینان ٩٥ درصد وجود ندارد (٠٠٥>p).
در گروه ماهواره دار، شیوه های فرزندپروری سهل گیر و مقتدرانه در بین مادران با رده های سنی مختلف تفاوت معناداری در سطح اطمینان ٩٥ درصد وجود ندارد (٠٠٥>p).
در گروه ماهواره دار، شیوه های فرزندپروری سهل گیر و مقتدرانه در بین مادران با رده های سنی مختلف تفاوت معناداری در سطح اطمینان ٩٥ درصد وجود ندارد (٠٠٥>p).
از این رو، مادران کمتر از ٢٥ سال بیشتر تحت تأثیر برنامه های شبکه های ماهواره ای قرار می گیرند که با نتایج بهرامی و همکاران (١٣٨٧) در خصوص تغییر هویت جوان در برابر ماهواره هم خوانی دارد.