چکیده:
براساس اسناد تاریخی از جمله رسائل حکومت اسلامی، اندیشمندان و فقهای اسلامی در خصوص حکومت، حاکمیت، دولت، رابطه دولت با شهروندان، نظامات اقتصادی، سیاسی، اداری و مدیریتی حکومت، بهویژه ساختار و تشکیلات حکومت اسلامی نظریهپردازی کردهاند. تاکید صرف بر اجرای احکام اسلامی با محوریت عنوان حکومت اسلامی، یا بحث در مورد مشروطه، شورایی یا جمهوری بودن حکومت اسلامی، بخشی از این نظریهپردازیها را تشکیل میدهد. گذشته از آن با نزدیک شدن به پیروزی انقلاب اسلامی، صحبت در مورد نهادها و قوای حکومتی جدیتر و پررنگتر شده است. به این ترتیب باید گفت هرچند قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال 1358 و توسط اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی تهیه و تصویب شد، مطالعات رسائل حکومت اسلامی گواه است که پسزمینههای فکری و بستر نظری قانون اساسی و قوای سهگانه مندرج در آن، از سابقهای دیرین برخوردار است. ازاینرو نظام جمهوری اسلامی و نهادهای برآمده از آن، بهعنوان گفتمانی اصیل، ریشه در سالهای قبل از پیروزی انقلاب داشته و برخلاف برخی ادعاها موضوعی ارتجالی و آنی نبوده است.
According to historical documents, including letters Islamic government, Islamic scholars and jurists about the rule of the state, the relationship between government and citizens, economy, political, administrative and managerial governance, especially the structure and theory NmvdhAnd Tshkyllat Islamic state. The emphasis on the implementation of Islamic law as the basis of an Islamic state, or the discussion of the Constitutional Council of the Republic of the Islamic Republic NzryhPrdazyHa form part of the degree. Aside from that everything is close to the Islamic Revolution MyShvym, talking about institutions and government forces have been JdyTr and PrrngTr. Thus it must be said, however, constitution of the Islamic Republic in 1358, and by members of the Assembly of Experts to prepare and approve the constitution, but the Epistles of the Islamic State of evidence that the areas of intellectual and theoretical basis of the constitution and three branches out In it, was to have a long history. The Islamic Republic and its institutions came as a genuine dialogue rooted in the years before the revolution and contrary to some claims subject was spontaneous and immediate.
خلاصه ماشینی:
در بند ١ این مقاله ، دیدگاه ها و نظرهای مطرح دربارة شکل و نظام حکومتی اسلام در آثار مربوط به اندیشۀ حکومت اسلامی در سال های ١٣٥٧-١٣٤٢ بررسی شده است .
١. شکل و نظام حکومتی الف ) حکومت شریعت و قوانین اسلامی (مشروطه ) وجه مشترک بسیاری از نوشته های متقدم تر این دوره ، اشاره به این نکته است که اسلام در عین روشن کردن اصول و اهداف حکومتی خود، مدل و قالب حکومتی خاصی را (به ویژه برای دورة غیبت ) ارائه نکرده است .
موارد استثنای این دوره ، یکی اشارة گذرای امام خمینی (ره ) به «مجلس برنامه ریزی» است ، که در حکومت اسلامی به جای «مجلس قانونگذاری »، که یکی از سه دسته حکومت کنندگان را تشکیل می دهد، برای وزارتخانه های مختلف در پرتو احکام اسلام برنامه ترتیب می دهد و با این برنامه ها کیفیت انجام خدمات عمومی را در سراسر کشور تعیین می کند (امام خمینی، ١٣٩٠: ٤٤).
ناصر مکارم شیرازی ، بافت حکومت اسلامی را مانند حکومت های دموکراسی (البته با تفاوت های بسیار)، متشکل از سه گروه «مشورتی »، «اجرایی» و «قضایی» می داند، با این تفاوت که اعضای هیأت مشورتی که با نظر عموم مسلمین تعیین شده اند (با ذکر این نکته که مشارکت مستقیم برای همه عملی و به صلاح نیست )، باید قوانین اسلام را به عنوان قانون اساسی مدنظر داشته باشند و انحرافی از آن پیدا نکنند.