چکیده:
طی فصل اول کاوش های باستانشناختی تپه زرنق آذربایجان شرقی در سال 1391، تعداد زیادی پیکرک گلی در اشکال انسانی و حیوانی مربوط به دوره مفرغ قدیم به دست آمد. در حالی که اکثر پیکرکهای به دست آمده از کاوشهای باستانشناسی در دنیا پیکرکهای مونث الهههای باروری هستند؛ مطلب قابل توجه در اینجا پیکرکهای انسانی از نوع مذکر است که مسلما وجود تعداد قابل توجهی از این نوع پیکرک، بیانگر نشانههایی از ساختار اجتماعی و طرز تفکر آن جامعه بوده و حکایت از جایگاه اعتقادی ویژه این گروه پیکرک را دارد.
با توجه به اینکه در اکثر محوطههای مربوط به دوره مفرغ قدیم فرهنگ کورا- ارس، بیشتر شیوه معماری و سفالهای آن دوران مدنظر بوده و بر روی پیکرکهای گلی به دست آمده پژوهش خاصی صورت نگرفته است، لذا در این مقاله تلاش شده است که با مطالعه پیکرکهای فرهنگ کورا-ارس به تحلیل و طبقه بندی پیکرکهای تپه زرنق و همچنین ارتباط این آثار با عوامل فرهنگی – عقیدتی و ساختار اجتماعی دوره مفرغ قدیم محدوده فرهنگ کورا - ارس پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه در اکثر محوطه های مربوط به دوره مفرغ قدیم فرهنگ کورا- ارس ، بیشـتر شیوه معماری و سفال های آن دوران مدنظر بوده و بر روی پیکرک های گلـی بـه دسـت آمـده پژوهش خاصی صورت نگرفته اسـت ، لـذا در ایـن مقالـه تـلاش شـده اسـت کـه بـا مطالعـه پیکرک های فرهنگ کورا-ارس به تحلیل و طبقه بندی پیکرک های تپه زرنق و همچنین ارتبـاط این آثار با عوامل فرهنگی – عقیدتی و ساختار اجتماعی دوره مفـرغ قـدیم محـدوده فرهنـگ کورا – ارس پرداخته شود.
واژگان کلیدی : تپه زرنق ، شمالغرب ایران ، فرهنگ کورا- ارس ، پیکرک های گلی مذکر، جوامع مرد سالار ١- مقدمه دوره مس سنگی جدید و مفرغ قدیم در خاورمیانه ، مقارن با رویدادهای بزرگی است که در آن جوامع وارد مسائل جدیدی ماننـد تخصـص گرایـی ، تولیـدات اقتصـادی در مقیـاس بـزرگ و تجارت فرامنطقه ای می شوند (باتیوک و روثمـن ، ٨:٢٠٠٧)؛ (در ایـن راسـتا بـه نظـر مـی رسـد گسست کامل و تغییرات عمیق فرهنگی بین دوره مفرغ با دوره ما قبل آن در شمال غرب ایـران و زاگرس مرکزی به چشم می خورد که این عدم تناسب و ناهمگونی شاخصـه هـای فرهنگـی ، بیانگر منشاء بیرونی این فرهنگ بوده و نمی توان آن را نتیجه تکامل و یـا تغییـرات درونـی در فرهنگ های پیشین برشمرد (طلائی ، ٢٦:١٣٨٥).
آن چه در این مقاله اهمیت دارد و به آن پرداخته شده مطالعه پیکرک های گلی یافت شـده از محوطه تپه زرنق در آذربایجان شرقی ، مربوط به دوره مفرغ قدیم فرهنـگ کـورا- ارس اسـت ."