چکیده:
سلفی گرایی در ابتدا به صورت جریان فکری - مذهبی به شیوه ای انتقادی در بین جامعه اهل سنت ظاهر شد، اما به تدریج رنگ سیاسی به خود گرفت و منازعات فکری و عقیدتی موجب اختلاف میان آنها شد. ١١٣ در این میان ، سلفی گرایی جهادی -تکفیری در نتیجه مسائلی مانند حمله شوروی به افغانستان (١٩٧٩م ) و حمله آمریکا به عراق (١٩٩١ و ٢٠٠٣م ) و افغانستان (٢٠٠١م ) جنبه نظامی و خشونت آمیزی گرفت و در دو دهه اخیر فعالیت های آن بیشتر شده است . پس از خیزش های مردمی در جهان عرب (از سال ٢٠١٠م ) و بی ثباتی و هرج و مرج و خلا قدرت ناشی از آن ، این گروه ها با اعمال خشونت شدید و رفتارهای غیر انسانی قدرت و گسترش بی سابقه ای پیدا کرده و در مناطقی ، حکومت اسلامی به سبک خود را تاسیس کردند. افزایش توان و دامنه فعالیت این گروه ها ثبات سیاسی منطقه و جهان را متاثر کرده است . سوال اصلی این است که گروه های افراط گرای تکفیری که برداشت خشن ، متصلب و نادرستی از اسلام دارند، چه تاثیراتی بر ثبات سیاسی در منطقه خاورمیانه دارند؟ فرضیه ما این است که گسترش افراط گرایی تکفیری اسلامی و قدرت یابی آنها، ثبات سیاسی منطقه را به خطر انداخته و در صورت تداوم ، بی ثباتی های بیشتر و گسترده تری مانند جنگ بین کشورها، جنگ های قومی و مذهبی ، افزایش بی سابقه قربانیان اقدامات تروریستی و جدایی طلبی های سرزمینی را در پی دارد. روش تحقیق در این مقاله ، روش توصیفی - تبیینی است ..
خلاصه ماشینی:
از اسلام دارند، چه تأثیراتی بر ثبات سیاسی در منطقه خاورمیانه دارند؟ فرضیه ما این است که گسترش افراط گرایی اسلامی - تکفیری و قدرت یابی افراط گرایان ، ثبات سیاسی منطقه را به خطر انداخته و در صورت تداوم ، بی ثباتی –های سیاسی بیشتر و گسترده تری مانند جنگ بین کشورها، جنگ های قومی و مذهبی ، افزایش بی سابقه قربانیان اقدامات تروریستی و جدایی طلبی های سرزمینی را در پی دارد که این مسائل نیز به نوبه خود بی ثباتی های بیشتری را پدید می آورد.
در این میان ، باید به القای آموزه های وهابی توسط عربستان و با چراغ سبز آمریکا در پاکستان و افغانستان در دهه ١٩٨٠م اشاره کرد که بذر افراط گرایی اسلامی را در خود داشته و به منطقه خاورمیانه حتی سراسر جهان سرایت پیدا کرده است .
تکثیر این روش تفکر مبنی بر پیش داوری های سیاسی و مذهبی و منزوی کردن افراد در جوامع غربی است که آنان را مستعد افراط گرایی می کند (کریمی مله و گرشاسبی ، ١٣٩٤: ١٦٣) گسترش شکاف میان شیعیان و اهل سنت به یکی از مهم ترین عوامل بی ثبات کننده خاورمیانه تبدیل شده و به نظر می رسد پایانی برای آن قابل تصور نیست .
با افزایش خطر تجزیه سوریه و عراق احتمال بروز حوادث بیشتری از این دست در سایر کشورها بالا رفته است و به طور مستقیم کشورهای ایران ، ترکیه ، عربستان ، بحرین ، لبنان و یمن در معرض بی ثباتی های سیاسی مختلفی مانند جدایی سرزمینی و تروریسم و حتی جنگ داخلی یا خارجی هستند.
Center for Middle East Policy at Brookings, accessed at: http://www.