چکیده:
در پژوهش حاضر تاثیر مولفههای سرمایة اجتماعی و فرهنگی بر نگرش زوجین در آستانة ازدواج شهر تهران درمورد فرزندآوری بررسی میشود. در این پژوهش که به روش پیمایش انجام گرفته است، ۴۰۰ زوج در آستانة ازدواج مراجعهکننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر تهران با استفاده از روش نمونهگیری چندمرحلهای طبقهای انتخاب و با کمک ابزار پرسشنامه بررسی شدند. متغیرهای مستقل استفادهشده برای تبیین نگرش زوجین در آستانة ازدواج درمورد فرزندآوری عبارتاند از: اعتماد اجتماعی، حمایت اجتماعی، مشارکت اجتماعی، شبکة روابط اجتماعی، شبکههای اجتماعی مجازی، مصرف محصولات فرهنگی، سرمایة فرهنگی نهادی و سرمایة فرهنگی تجسمیافته. تحلیل مدل رگرسیونی نشان داد متغیرهای بررسیشده حدود 16 درصد از تغییرات نگرش درمورد فرزندآوری را تبیین میکنند. همچنین براساس تحلیل مسیر، در بین متغیرهای مورد بررسی مهمترین متغیر اثرگذار بر نگرش درمورد فرزندآوری، متغیر مشارکت اجتماعی با ضریب بتای ۳۲۹/۰ بوده است و بعد از این متغیر، متغیرهای شبکههای اجتماعی مجازی، سرمایة فرهنگی نهادی و سرمایة فرهنگی تجسمیافته بهترتیب بیشترین سهم را در نگرش زوجین شهر تهران درمورد فرزندآوری دارند. همچنین، متغیر مصرف محصولات فرهنگی بهعنوان یک متغیر میانی اثرگذار بر متغیر وابسته، بیشترین تاثیرپذیری را از سایر متغیرها داشته است.
The attitude of Tehrans couples related to childbearing with emphasis determinant of socio-cultural capitals. Considering the significant role of social and cultural capital components,the present research was designed by the aim to investigate the attitudes of couples in marriage to childbearing pay in Tehran.for the purpose of research, survey and questionnaires were used. according to the multi-stage stratified sampling ,400 couples who referred to health centers in Tehran were selected as sample. Theoretical framework based on Bourdio and Patnam. the variables used to explain attitudes toward childbearing are:social trust, social support, social participation, network of social relations, social networks, consumption of cultural products, institutional cultural capital and embodied cultural capital. regression analysis showed that studied variables explain about 15 percent of the changes in attitudes toward childbearing. path analysis also showed that the most important determinant of attitudes toward childbearing is social participation variable with beta coefficient 0/329, and after this variable, the variables of social networks, institutional cultural capital and embodied cultural capital have the highest share in the attitudes of couples toward childbearing in Tehran.
Key words: attitude, fertility, social trust, social support, social participation, network of social relations, social networks, consumption of cultural products, institutional cultural capital and embodied cultural capital, couples in marriage, Tehran.
خلاصه ماشینی:
متغيرهاي مستقل استفاده شده براي تبيين نگرش زوجين در آستانۀ ازدواج درمورد فرزندآوري عبارت اند از: اعتماد اجتماعي، حمايت اجتماعي، مشارکت اجتماعي، شبکۀ روابط اجتماعي، شبکه هاي اجتماعي مجازي، مصرف محصولات فرهنگي، سرمايۀ فرهنگي نهادي و سرمايۀ فرهنگي تجسم يافته .
همچنين براساس تحليل مسير، در بين متغيرهاي مورد بررسي مهم ترين متغير اثرگذار بر نگرش درمورد فرزندآوري، متغير مشارکت اجتماعي با ضريب بتاي ٠/٣٢٩ بوده است و بعد از اين متغير، متغيرهاي شبکه هاي اجتماعي مجازي، سرمايۀ فرهنگي نهادي و سرمايۀ فرهنگي تجسم يافته به ترتيب بيشترين سهم را در نگرش زوجين شهر تهران درمورد فرزندآوري دارند.
درنتيجه ، کاهش گرايش به فرزندآوري نيز مانند تأخير در سن ازدواج و بسياري از مسائل ديگر به فهرست مسائل اجتماعي پيوسته است که بايد بررسي شود و راه حلي براي آن پيدا شود، زيرا با توجه به تغييرات گستردة جمعيتي ناشي از آن ، کاهش سطح باروري تأثير قاطعي بر ميزان رشد، ترکيب و ساختار جمعيتي و تعديل شتاب افزايش تعداد جمعيت ميگذارد.
براين اساس ، تحقيق حاضر درصدد پاسخ به اين پرسش است : تا چه اندازه مؤلفه هاي سرمايۀ اجتماعي و فرهنگي زوجين ساکن در شهر تهران بر نگرش درمورد فرزندآوري آن ها تأثير دارد؟ پيشينۀ پژوهش قدرتي و همکاران (١٣٩٠) پژوهشي را با عنوان «سرمايۀ اجتماعي و باروري زنان در مناطق شهري سبزوار» انجام دادند.
در اين بررسي، ٨ متغير مستقل به منزلۀ متغيرهاي اثرگذار بر نگرش زوجين نسبت به فرزندآوري درنظر گرفته شد که عبارت اند از: اعتماد اجتماعي، حمايت اجتماعي، شبکۀ روابط اجتماعي، مشارکت اجتماعي، شبکه هاي اجتماعي مجازي، مصرف محصولات فرهنگي، سرمايۀ فرهنگي نهادي و سرمايۀ فرهنگي تجسم يافته .