چکیده:
یکی از مشکلات اصلی در برنامه ریزی شهری در ایران عدم اجرای کامل طرح جامع که دارای مصوبهشورای عالی شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی می باشد. این مشکل باعث شده که شهرها از یک رشد ناموزون و بدون برنامه ای برخوردار شود، که خود مشکلات عدیده ای ترافیکی، زیست محیطی، آلودگی، اجتماعی، کمبود خدمات، بر هم زدن سیمای شهر و... را منجر می شود. اهداف این پژوهش شامل بررسی وضعیت فیزیکی و کالبدی موجود شهر قزوین، بررسی سرانه ها و کاربری های موجود در طرح جامع شهر قزوین و بررسی نحوه تهیه طرح ها و مراحل تصویب و همچنین بررسی مشکلات ناشی از سازمان های اجرا کننده طرح می باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بر مبنای مطالعات میدانی و کتابخانه ای می باشد. و در نتیجه می توان گفت که خطاهای آماری و برآوردهای غلط از تحولات جمعیتی و اقتصادی در شهر از مشکلات عمده طرح جامع است. از نتایج این امر طبیعتا تغییرات زیاد در کمیسیونهای ماده ٥ توسط مسئولین محلی است که سعی دارند طرحها را منطبق با نیازهای روز گردانند. در حالی که دولت بیشترین اراضی ملی و دولتی در شهرها را در جهت تامین مسکن مورد نیاز با قیمت پایین به بخشهایی از مردم واگذار مینمود، خرید و تملک اراضی خدماتی در کلیه شهرها امکانپذیر نگردید. ,و
همچنین مهمترین دلائل عدم تحقق طرح جامع شهر قزوین بیان شد که شاید بتوان یکی از بزرگترین عوامل عدم تحقق پیش بینی های طرح جامع شهر قزوین برای سطوح خدماتی شهرها را این مسئله ذکر کرد. و در نهایت در مورد فرآیند تهیه و تصویب طرح ها و همچین روند اجرای طرح ها پیشنهادات و راهکارهایی ارائه گردید.
خلاصه ماشینی:
"دو دلیـل عمـده بــرای کاهش سطح اراضی ناخالص شهری مطرح شده است : ١- تغییر کاربری اراضی نظامی ٢- استفاده از زمین های بایر نقشه شماره ٦:نقشه کاربری اراضی شهر قزوین سال ١٣٧٣- مهندسین مشاور شارمند / جدول شماره ١: سرانه ها سطوح پیشنهادی طرح جامع شهر قزوین برای افق ١٣٨٠ (جمعیت برآورد شده : ٥٠٠٠٠٠ نفر) سرانه سطح درصد به درصد به ردیف نوع کاربری (مترمربع ) (هکتار) کل خالص کل ناخالص ١ مسکونی ٢٨ ١٤٠٠ ٣٦/٦٧ ٣٢/١٨ آموزشی (عمومی و 7/59 8/65 330 6/6 2 عالی) ٣ درمانی و بهداشتی ٢/٠ ١٠٠ ٢/٦٢ ٢/٣٠ ٤ فضای سبز ١٠ ٥٠٠ ١٣/١٠ ١١/٤٩ ٥ ورزشی ١/٥ ٧٥ ١/٩٦ ١/٧٢ ٦ تجاری ٢ ١٠٠ ٢/٦٢ ٢/٣٠ ٧ اداری و انتظامی ١/٥ ٧٥ ١/٩٦ ١/٧٢ ٨ فرهنگی ٠/٥ ٢٥ ٠/٦٦ ٠/٥٧ ٩ مذهبی ٠/٤ ٢٠ ٠/٥٢ ٠/٤٦ ١٠ کارگاهی و صنعتی ٠/٥ ٢٥ ٠/٦٦ ٠/٥٧ تاسیسات و تجهیزات 0/75 0/85 32/5 0/65 11 شهری ١٢ گردشگری و پذیرایی ٠/٢ ١٠ ٠/٢٦ ٠/٢٣ معابر و حمل ونقل و 25/87 29/47 1125 22/50 13 انبارها ١٤ سطح خالص شهر ٧٦/٣٥ ٣٨١٧/٥ ١٠٠ ٨٧/٧٦ ١٥ نظامی و انتظامی - ٢٣٤/٥ - ٥/٣٩ ١٦ زمینهای بایر - - - - ١٧ فضای باز و حریمها - - - - اراضی کشاورزی و 6/85 - 298 - 18 باغات ١٩ سطح ناخالص شهر ١٠/٦٥ ٥٣٢/٥ - ١٢/٢٤ ٢٠ سطح کل شهر ٨٧ ٤٣٥٠ - ١٠٠ ارقام بیانگر نارسایی چشمگیر سطوح خدماتی در زمان تهیه طرح بوده به طوری که برای رفع کمبودها در طرح جامع پیشنهاد شده است که سطوح آموزشی و درمانی حدود ٥/٥ برابر، فضاهای ورزشی و پارکهای تفریحی حدود ٨ تا١٣ برابر و مراکز فرهنگی نزدیک به ٥/٥ برابر افزایش یابد."