چکیده:
موضوع بررسی تاثیر متقابل فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و برخی دستاوردهای آن بر حوزه سیاست در کشور ما بسیار تازه است و جستجوهای هوشمندانه در سایتهای اینترنتی نیز گواهی بر این مدعاست که حتی در کشورهای پیشرفته صنعتی که پیشقراولان عرصه فناوری هستند، بررسی این تاثیر به حوزههای بسیار محدودی مانند رایگیری الکترونیکی و برگزاری انتخابات مکانیزه، افزایش دسترسی تودهها به اطلاعات سیاسی و... منحصر شده است.
بررسی همهجانبه این موضوع نیازمند تخصصهای بیندیسیپلینی است. این مقاله به مثابه گامی نخست به طرح نظری همین بحث میپردازد و تلاش میکند تاثیر متقابل «فناوری اطلاعات و ارتباطات» را بر مهمترین عنصر عرصه سیاست، یعنی «دولت» و نیز بر حوزه «توسعه سیاسی» و پیشنیازهای آن مطالعه نماید. بنابراین کنکاش و جستجوی رابطه احتمالی بین این مقولهها و چگونگی آن، مسئله و هدف اصلی این نوشته است و نگارنده ضمن تاکید بر اهمیت بررسی این موضوع، وجود رابطه مثبت بین این مفاهیم سهگانه را مهمترین یافته نوشته خود معرفی میکند و نشان میدهد که چگونه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات میتواند به کارکردهای اساسی دولت در جامعه مدد رساند، فرایند توسعه سیاسی را تسهیل نماید و در نتیجه توسعه مستمر و پایدار خود را نیز تضمین کند.
خلاصه ماشینی:
بنابراین کنکاش و جستجوی رابطۀ احتمالی بین این مقولهها و چگونگی آن، مسئله و هدف اصلی این نوشته است و نگارنده ضمن تأکید بر اهمیت بررسی این موضوع، وجود رابطه مثبت بین این مفاهیم سهگانه را مهمترین یافتۀ نوشتۀ خود معرفی میکند و نشان میدهد که چگونه توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات میتواند به کارکردهای اساسی دولت در جامعه مدد رساند، فرایند توسعۀ سیاسی را تسهیل نماید و در نتیجه توسعۀ مستمر و پایدار خود را نیز تضمین کند.
در بیشتر منابع در دسترس، توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای مزایایی معرفی شده است که به اختصار میتوان آنها را چنین برشمرد: ـ تأخیر ناشی از تهیۀ مدارک را از بین میبرد ـ از آنجا که دادهها به دفعات وارد سیستم نمیشود، امکان بروز اشتباه کاهش مییابد ـ زمان لازم برای ورود مجدد دادهها در سیستم، صرفهجویی میشود ـ هزینۀ نیروی کار به دلیل وارد نشدن مجدد دادهها به رایانه کاهش مییابد ـ جریان اطلاعات از روانی و اطمینان بیشتری برخوردار میشود ـ در مجموع، در هزینههای اداری صرفهجویی میشود ـ روند تجاری، سریعتر اتفاق میافتد ـ مزایای استراتژیک مانند رضایت بیشتر مشتری، ارتقای روابط آنان با فروشندگان، بهبود در روابط بازرگانی، افزایش سهم بازار، بالا رفتن توان رقابت، پیروزی در کسب وکار، افزایش میزان بهرهوری کارکنان و ایجاد خلاقیت، تحصیل میشود (معاونت برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی، بیتا: 15 ـ 13).