چکیده:
پاسخگو بودن نظام اداری، نهادها و مدیران دولتی به عنوان امری منطقی و عقلایی، از دیرباز مطمح نظر صاحب نظران بوده ، اما چگونگی تحقق، انواع و چارچوب آن با وجود نوسان هایی در ادوار گوناگون، سیر تکاملی داشته است. در این بین، نظریه های مدیریت دولتی، که یکی از حوزه های عهده دار بحث نظری دربارة این مهم است ـ علی رغم تفاوت هایی در جزئیات- بر پاسخگو بودن مدیران دولتی و نهادهای دولتی و نظام اداری در برابر قانونگذار و پاسخ گویی مجریان و قانون گذاران در برابر مردم تاکید دارد. این مقاله با استفاده از روش «تحلیلی- توصیفی» مبتنی بر متن پژوهشی، نامه 53 «نهج البلاغه» را به عنوان متنی حاکمیتی برای دست یابی به چارچوبی پاسخ گویی نظام اداری بررسی کرده است. یافته های تحقیق نشان می دهد چارچوب کلان پاسخ گویی نظام اداری افزون بر چیستی سه جزء، چرایی، چگونگی و مرجع پاسخ گویی را در بر می گیرد. روشن است که میان این چارچوب ها، فنون و روش های پاسخ گویی تفاوت جدی وجود دارد .
خلاصه ماشینی:
"هر یک از طبقات اجتماع حق خاصی بر عهدة نظام اداری دارند که مدیران دولتی باید پذیرا و پاسخگوی آنها باشند: «و لکل علی الوالی حق بقدر ما یصلحه، و لیس یخرج الوالی من حقیقة ما الزمه الله من ذلک الا بالاهتمام و الاستعانة بالله، و توطین نفسه علی لزوم الحق، و الصبر علیه فیما خف علیه او ثقل»؛ و برای هر یک از این طبقات، به مقداری که امور آنان را اصلاح کند برعهدة والی حقی است، و والی از ادای آنچه خداوند برعهدة او قرار داده بر نمی آید، جز با کوشش و یاری خواستن از خداوند، و مهیا ساختن خود بر به کارگیری حق و استقامت بر آنچه بر او آسان باشد یا سخت.
4. پیش بینی نظام پاسخ گویی خاص برای هر یک از طبقات اجتماع «و لکل علی الوالی حق بقدر ما یصلحه، و لیس یخرج الوالی من حقیقة ما الزمه الله من ذلک الا بالاهتمام و الاستعانة بالله، و توطین نفسه علی لزوم الحق، و الصبر علیه فیما خف علیه او ثقل»؛ و برای هر یک از این طبقات، به مقداری که امور آنان را اصلاح کند برعهدة والی حقی است، و والی از ادای آنچه خداوند بر عهدة او قرار داده برنیاید، جز با کوشش و یاری خواستن از خداوند، و مهیا ساختن خود بر به کارگیری حق و استقامت بر آن، چه بر او آسان باشد یا سخت."