چکیده:
در سال های اخیر پژوهش های قابل توجهی در موضوع سبک زندگی انجام شده است که مفهوم سازی های نامناسب و خلط مفهومی سبک زندگی با مفاهیم نزدیک، از جمله مشکلات برخی از این پژوهش ها به شمار می آیند. هدف از این مقاله پالایش فضای مفهومی سبک زندگی و ارائه مفهوم سازی دقیق از سبک زندگی فرهنگی است. بدین منظور، با استفاده از روش اسنادی و تکنیک تحلیل مفهومی، ابتدا ارتباط میان فرهنگ، خرده فرهنگ، مصرف و سبک زندگی بررسی و سپس با تحلیل وجوه مشترک تعاریف موجود، تعریف روشن تری از سبک زندگی و سبک زندگی فرهنگی ارائه شده است. یافته ها نشان می دهد که سبک زندگی به معنی الگوی کنش های روزمرۀ مطعوف به مصرف و تولید فرهنگی، اجتماعی و مادی با مفاهیمی نظیر فرهنگ، خرده فرهنگ و مصرف همبسته است و با آنها همپوشانی جزئی و یا کلی دارد. سبک زندگی به سه مقوله فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی قابل تفکیک است؛ در حالی که سبک زندگی اجتماعی به تولید و مصرف روابط اجتماعی معطوف است، سبک زندگی اقتصادی شامل تولید و مصرف مادی است و سبک زندگی فرهنگی نیز به الگوی کنش های روزمره معطوف به مصرف و تولید محتوای نمادین راجع است.
خلاصه ماشینی:
علی رغم این پیشرفت های نظری، نگاهی به تحقیقات داخل کشور نشان می دهد که مفهوم سازی نارسا از سبک زندگی در شاخص سازی این پژوهش ها منعکس شده است ؛ برای نمونه ، قاسمی و همکاران(١٣٩٣) رضایت از بدن، عملکرد های بدن، اهمیت دادن به بدن و سرمایه گذاری بدن؛ شرف الدین و همکاران(١٣٩٣) اشکال مختلف ارتباط با محرم و نامحرم در فضای واقعی و مجازی ؛ سپهری (١٣٩٣) اوقات فراغت ، توجه به بدن، نحوه پوشش ، ارتباط با جنس مخالف ، شیوه محاوره و توانمندی های ارتباطی ؛ ساداتی و کوهی ( ١٣٩٢)، مصرف روزنامه ، تلویزیون و سینما؛ خلیلی آذر(١٣٩٢) روابط خانوادگی ، روایط خویشاوندی و روابط دوستی ؛ امام جمعه زاده و همکاران (١٣٩٢)، مصرف فرهنگی ، رفتار انحرافی ، رفتار سیاسی ، مدیریت بدن و دینداری ؛ شاهنوشی و تاجی (١٣٩١) مصرف فرهنگی ، نوع پوشش و مدیریت بدن؛ بشیر و افراسیابی (١٣٩١) روابط با جنس مخالف ، نوع پوشش و شیوه بیان؛ پاک سرشت (١٣٩٠) مصرف رسانه ای ، ورزش، مصرف فضاهای عمومی و فعالیت های هنری ؛ شالچی (١٣٨٧) اوقات فراغت ، ذائقه موسیقیایی، پوشاک، اهمیت بدن، ارزش های اخلاقی و نگرش ها؛ کوثری (١٣٨٦) عضویت در اجتماعات، علایق فرهنگی و اجتماعی و گروه مرجع ؛ عدلی پور(١٣٩٢) تعامل خانوادگی ، اعتماد خانوادگی و فعالیت های روزانه خانوادگی و فاضلی (١٣٨٥) نیز، روابط خویشاوندی ، روابط دوستی و روابط خانوادگی را شاخص های سنجش سبک زندگی در نظر گرفته اند.