چکیده:
تحقیق حاضر بهمنظور طراحی و اعتباربخشی ابزار ارزیابی برنامههایدرسی ضمنخدمت معلمان با تاکید بر اسناد بالادستی به روش ترکیبی انجام گرفت. جهت طراحی، تدوین و ساخت ابزار، ابتدا ملاکهایارزشیابی و سپس با تحلیل کیفی اسناد بالادستی نشانگرها مشخص شدند و براساس آنها پرسشنامهای با 106 گویه تنظیم گردید. روایی محتوایی و صوری ابزار براساس نظر متخصصان موردقبول واقع شد و بهمنظور ارزیابی روایی سازه و پایایی ابزار ساختهشده، از این ابزار جهت ارزیابی برنامههایدرسی، دورههای ضمنخدمت معلمان شهرستان رفسنجان بهره گرفتهشد. بدین صورت که برای ارزیابی اهداف برنامههایدرسی طراحی و تدوینشده دورههای ضمنخدمت از مدرسین این دورهها(جمعا 21نفر) با توجه به آشنایی بیشتر آنها با اهداف این برنامهها و در ارتباط با سایر عناصر از معلمان شرکتکننده در دورهها(جمعا 321 نفر) بهعنوان متخصصین ناظر بر واقعیتهای اجرای برنامهها نظرخواهی بهعمل آمد. تحلیل دادههای حاصل از ارزیابی برنامهها به کمک ابزار طراحیشده، اساس سنجش روایی و پایایی ابزار قرار گرفت. بدینترتیب شاخصهایCFI ،AGFI ،GFI در مولفهی محتوا 942/ 0، 909/ 0 و 982/ 0 فعالیت یادگیری 929/ 0، 938/ 0و 902/ 0 مواد آموزشی 989/ 0، 945/ 0 و 962/ 0راهبرد یاددهی-یادگیری 926/ 0، 932/ 0 و 823/ 0 زمان989 /0، 945/ 0 و 962/ 0 فضا 969/ 0، 925/ 0 و 998/ 0 گروهبندی 889/ 0، 926/ 0 و 910/ 0 و در مولفهی ارزشیابی 919/ 0، 925/ 0و 902/ 0 برآورد شدند که تمامی نشان از برازش مطلوب و مناسب ابزار است. پایایی ابزار پرسشنامه 74 گویهای در این پژوهش با استفاده از آلفای کرونباخ در کل برابر با 968/ 0و برای هرکدام از مولفههای محتوا، فعالیتهای یادگیری، مواد آموزشی، راهبردهای یاددهی-یادگیری، زمان، فضا، گروهبندی و ارزشیابی بهترتیب برابر با916/ 0، 819/ 0، 874/ 0، 913/ 0، 860/ 0، 869/ 0، 879/ 0و876/ 0 و برای پرسشنامه 32 گویهای درکل برابر با 923/ 0 و درخصوص هرکدام از مولفههای اهداف شناختی، عاطفی و مهارتی بهترتیب برابر با 876/ 0، 877/ 0، 865/ 0برآورد گردید که نشان از پایایی بالای ابزار طراحی شده است.
خلاصه ماشینی:
با این که آموزش ضمن خدمت معلمان از اساسیترین نیازهای آموزش وپرورش در هر جامعه است و میتواند در صورت برنامه ریزی و اجرای صحیح زمینه - ی رشد و پیشرفت حرفه ای کارکنان و معلمان آموزش وپرورش را فراهم نماید( Dorrani, Lavasani ٢٠١٣ ,Nejabat &Afzalkhani ;٢٠٠٧:١٤٢ ,Khalaji &)، اما متأسفانه بررسیهای صورت گرفته برروی نتایج تحقیقات انجام شده در داخل کشور نشانگر وضعیت نامطلوب و نا کارآمدبودن این دوره - هاست ( Samee ;٢٠١١ ,Faraji ;٢٠١٤ ,Lotfi ;٢٠٠٨ ,Saberi Ganji ;٢٠١٢ ,Rezaee kia Zafarqandi, 2011; Yekta, 2010; Lohrabi Gele, 2009; Hamrahi, 2009; Afzalkhani & .
آسیابی(٢٠١٣ ,Asiabi) در پژوهشی به "ارزیابی اثربخشی برنامه های آموزش ضمن خدمت معلمان ابتدایی اداره آموزش وپرورش منطقه ٧ تهران " پرداخت در این پژوهش عمده ترین مشکلات برنامه های ضمن خدمت عواملی از قبیل ، عدم ارتباط برنامه با نیازهای شغلی معلمان ، نامناسب بودن ساعات برگزاری دوره ها، فقدان برنامه های آموزشی مدون ، توزیع نامناسب و ناعادلانه برنامه های آموزشی، بیتوجهی به اهداف کاربردی در برنامه هایآموزشی، نبود مدرسان باتجربه ، فقدان سیستم - های تشویقی و به روز نبودن محتوای دوره ها با توجه به پیشرفت های علمی عنوان شده است سجادی، کیان و صفایی موحد(٢٠١٤ ,Safaee Movahed &Sajjadi, Kian ) در پژوهشی به آسیب شناسی پدیده انتقال آموزش در آموزش های ضمن خدمت بین ٢٣ نفر از معلمان باسابقه شرکت کننده در دوره های ضمن خدمت خراسان رضوی پرداختند؛ مطابق با یافته ها مهم ترین دلایل شکست اینگونه آموزش ها عبارت بودند از ضعف یادگیرنده و نداشتن انگیزه درونی، ضعف مدرس (استفاده از روش های کلیشه ای و غیرفعال ، تخصص پایین ، به روز نبودن اطلاعات )، ضعف محتوا (مشخص نبودن منابع آموزشی دوره ها، عدم نیازسنجی، محتوای بدون هدف ، توجیه نشدن محتوا برای یادگیرنده )، ضعف امکانات و تجهیزات آموزشی(کمبود امکانات و تجهیزات کلاس ، فراهم نبودن و مطلوب نبودن امکانات رفاهی بیرون کلاس )، ضعف مکان و زمان آموزش (تخصیص فضای کوچک ، فشردگی و کوتاه بودن زمان آموزش ، تداخل با شغل ، عدم رعایت بازه زمانی تعیین شده )، ضعف ارزشیابی و بازخورد(نبودن نظارت دقیق و بروز پدیده تقلب ، عدم وجود بازخورد).
M. A thesis, Tehran teacher training university, Psychology& Educational sciences college, (In Persian) - Anari Nejad, A & Marzooqi, R.