چکیده:
تغییرات اقلیمی که عمدتا منشأ انسانی دارد، پدیدهای است که طی 150سال اخیر بشر را تهدید میکند. سواحل دنیا یکی از آسیب پذیرترین نقاطی هستند که از این پدیده به شدت دگرگون شده اند. تحقیق حاضر میزان تغییرات دمای حداقل و حداکثر برای پنج ایستگاه سواحل جنوبی دریای خزر شامل انزلی، رشت، بابلسر، رامسر و گرگان را با استفاده از دو مدل LARS_WG, SDSM و یک مدل شبکه عصبی مصنوعی، طی دوره اقلیمی پایه 1990-1961 و آینده 2039- 2010 با استفاده از سه سناریوی A2,B2 وB1 مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد دما طی دوره آماری 1990-1961 افزایش داشته است و هر پنج ایستگاه مورد بررسی دستخوش این تحول و دگرگونی شده اند. بر اساس نتایج مدل LARS_WG ، طی دوره آماری آینده، افزایش دما تا یک درجه سانتیگراد برای همه ی ماهها و هر پنج ایستگاه تشخیص داده شد اما مدل SDSM علاوه بر افزایش دما طی دوره ی آینده (حدود یک درجه سانتیگراد و گاهی بیشتر)، حاکی از کاهش دما برای ایستگاهها در ماههای آوریل، می و نوامبر بود. مدل شبکه عصبی مصنوعی همانند مدل SDSM نشان داد دما برای ایستگاهها و همهی ماهها به جز ماههای آوریل، می و نوامبر افزایش خواهد داشت. مقایسه ی نتایج مدل ها نشان داد که خطای مدل SDSM ( 01/0تا 06/0 درجه سانتیگراد) کمتر از مدل های دیگر است، مدل LARS_WG بعد از مدل SDSM کمترین خطا را داشته است و سپس مدل شبکه عصبی مصنوعی قرار می گیرد. همچنین دو آزمون ویلککسون و کلموگروف اسمیرنوف که به ترتیب برای میانگین و واریانس دو سری بکار گرفته شد مشخص کرد مدل SDSM مقادیر P بالای سطح معنی دار 0.05 دارد. در نتیجه صحت محاسبات مدل SDSM بیشتر است و با اطمینان بیشتری میتوان به نتایج آن اعتماد کرد.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر ميزان تغييرات دماي حداقل و حداکثر براي پنج ايستگاه سواحل جنوبي درياي خزر شامل انزلي، رشت ، بابلسر، رامسر و گرگان را با استفاده از دو مدل ,LARS_WG SDSM و يک مدل شبکه عصبي مصنوعي، طي دوره اقليمي پايه ١٩٩٠-١٩٦١ و آينده ٢٠٣٩- ٢٠١٠ با استفاده از سه سناريوي B٢,A٢ و B١ مورد بررسي قرار داده است .
مروري بر مطالعات انجام گرفته اهميت موضوع را از جنبه ي افزايش دماي آينده بازگو ميکند: مطالعه اي در حوضه رودخانه مارسياندي ٤ در نپال با استفاده از داده هاي CanESM٢ که با مدل SDSM و با سناريوهاي جديد RCP ريز مقياس شده اند، انجام شد که نتايج تا دهه ي ٢٠٩٠، افزايش دما تا حدود ٢,٢٩ و ٢,٤٣ درجه ي سانتيگراد را به ترتيب براي دماي حداکثر و حداقل نشان داد Khadka and) (٢٠١٦ ,Pathak.
در ناحيه مونسوني چين ، نتايج بررسي تغييرات دما با کمک مجموعه داده مدل هاي گردش عمومي جوCMIP٥٦٥ و با ريز مقياس سازي مدل SDSM، 1 Intergovernmental Panel on Climate Change 2 Representative Concentration Pathway 3 Special Report on Emissions Scenarios 4 marsyangdi 5 General Circulation Model(GCM) 6 Coupled Model Inter-comparison Project Phase 5 حاکي از افزايش دماي ميانگين هوا به همراه تفاوت هاي ناحيه اي با مقدار ٠,٨٩ تا ١,٢ درجه سانتيگراد براي دوره ٢٠٢٠ تا ٢٠٥٠ بوده است (٢٠١٦ .