چکیده:
در نظام های حاکمیتی، امروزه برای آگاهی بخشی سیاسی، علمی، فرهنگی، مذهبی و... به مناظره به عنوان ابزاری کارآمد نگریسته می شود. در نظام و حکومت اسلامی نیز این امر پشتوانه های متعددی دارد و همواره مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق برآنست تا تبیین نماید که چه شاخص ها و چارچوب هایی مناظره را در قالب الزامات اخلاقی به مطلوبیت می رساند. جهت نیل به اهداف مناظره باید قالب ها و چارچوب های اخلاقی و قانونی مد نظر قرار گیرد تا از آسیب های احتمالی جلوگیری شود و رویش هایی را به اقتضا در پی داشته باشد. گزاره های اخلاقی به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار باید مبنای تدابیر مدیران در برنامه ریزی های حکومت اسلامی در این زمینه قرار گیرد که در این تحقیق با روش توصیفی-تحلیلی سعی شده است تا حد امکان با مراجعه به منابع اصیل اسلامی و با رجوع و توجه به آیات و روایات و سیره معصومین(ع) پژوهشی در رابطه با موضوع مزبور ارائه شود تا در سیاستگذاری های نظام اسلامی مورد توجه قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
علمای علم اخلاق نیز معنایی نزدیک بـه گفتـار اهـل لغـت ، بـرای «اخلاق » بیان کرده اند همه ی آن ها بر این امر تأکید دارند که خلق عبـارت اسـت از ملکـه (ابـن مسکویه ، ١٣٨١: ٣٦) و هیئت خاصی که در نفس انسان رسوخ دارد (فـیض کاشـانی، ١٣٦٢: ٩) و مبـدأ صدور رفتارهایی است که بدون تفکر و تأمل و به آسانی از او صادر میشود.
در غیر این صـورت ، بـا ایجاد گسست در مبانی اجتماعی و سیاسی و باورهای عمومی، که نتیجه ی بلامعارض عدم پیوند و تعامل بین مردم و دولت است ، امنیت ملی نیز در مقابل انواع آسیب ها شکننده خواهد بـود و در واقع حساسیت هایی که می باید به طور متعارف و طبیعی حل وفصـل گـردد، بـه تهدیـدی مبـدل میشود که کل نظام را با مخاطره ی جدی روبه رو میسازد.
لذا در غیر این صورت مناظره جدال بـاطلی اسـت کـه مومنـان و خردمنـدان نبایـد بـه آن بپردازند؛ زیرا انجام چنین گفت وگوهایی نه تنها موجب وحدت و اتحاد میان انسان ها نمـی شـود بلکه زمینه افزایش اختلاف و تنش نیز میگردد (طباطبایی، ١٤١٧ق : ١٦/ ١٣٨).
بایسته های سیاستگذاری حکومت در مناظره اخلاقی قبلا بیان شد که مناظراتی مورد بحث این نوشتار است که گسترده بوده و از رسـانه هـای جمعـی منتشر یا پخش میشود.