چکیده:
در مطالعه مورخانه یک مجموعه خاطرات به دو چیز باید توجه داشت: فاصله ی زمانی میان وقوع رویدادها و ثبت آن و نقش نویسنده در آن رویدادها. وضعیت یادداشت های اسدالله علم از هر دو حیث جالب توجه است. صفحه به صفحه ی یادداشت های علم دربردارنده ی مذاکرات مربوط به تنظیم روابط داخلی و خارجی و تصمیم گیری دربار، در امور داخلی و خارجی کشور است. این پژوهش در پی آن است تا به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی انتقادی بازنمایی سیاست های داخلی و خارجی دربار پهلوی دوم بر اساس جلد هفتم یادداشت های علم بپردازد. در عرصه ی سیاست داخلی، نقش اصلی دربار در برگزاری و شکل دادن به نتایج انتخابات و تمرکز تمام امور از جمله امور سیاسی، فرهنگی، دانشگاهی، اقتصادی در این نهاد، و در عرصه سیاست خارجی، تلاش شاه در تنظیم و اجرای مستقیم تمام تصمیمات در حوزه مسائل خارجی و روابط بین الملل از یافته های این پژوهش است.
خلاصه ماشینی:
"٢ اما پس از چندی با توجه به این که حکومت پهلوی نمی توانست کنتـرل لازم را بر همه ی جراید و رسانه های خارجی اعمال کند شاه و علم به راه حـل دیگـری مـی رسـند کـه جالب توجه است : « ازجمله تصمیمات دیگر این بود که چه دلیل دارد ما خودمـان را پـای بنـد این کار داشته باشیم که روزنامه های خارج درباره ایران چه می نویسند، هر چه می خواهند بگـو بنویسند، بنابراین غدقن خواهیم کرد، از جراید خـارجی هـیچ مطلبـی در رادیـو وتلویزیـون و 3 جراید ما نقل شود،ولو این که خوب باشد!».
»٥ بنـابراین در ایـن زمـان دولت شاه نه تنها در کنار ملل اسلامی قرار نگرفت بلکه با حمایت های معنوی و مادی - نفتـی - خود در جهت تقویت اسرائیل و بر ضد منافع مسلمانان اقدام نمود و بعد نیز اگـر در ظـاهر در کنار دیگر دول مسلمان قرار گرفت به دلیل ترس از افکار عمومی و تلاش بـرای حفـظ منـافع اسرائیل از این مسیر بود.
یادداشت های علم نشان می دهد که شاه بـا خودکـامگی بـسیار، در امـور خـارجی و حتـی داخلی حاضر به واگذاری کوچک ترین امور به دیگران نبود و تلاش داشت تا تصمیم گیـری در تمامی امور مربوط به تنظیم امور داخلی و روابط خارجی تنها از طریق او و به واسـطه ی وزیـر دربار انجام شود."