چکیده:
پژوهش حاضر بکارگیری هواپیماهای بدونسرنشین را در چارچوب حقوق مخاصمات مسلحانه بررسی و تحلیل میکند. این مقاله ابتدا مشروعیت یا غیر قانونی بودن مجرّد استفاده از هواپیماهای بدونسرنشین را مورد تحلیل قرار داده و سپس به بررسی اصل تفکیک و قواعد حقوقی آن در مورد این هواپیماها میپردازد. بررسی حقوق بینالملل و رویه دولتها نشان میدهد که به طور کلی استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در مخاصمات با مانعی مواجه نیست. از آنجا که هواپیماهای بدون سرنشین وسیله هستند نه سلاح، مقررات ناظر بر کنترل تسلیحات بر آنها اعمال نمیشود؛ در نتیجه در مضمون حقوق مخاصمات، این هواپیماها به عنوان وسیله یا در راستای روش جنگی به کار گرفته میشوند که بکار گیری آنها بایستی منطبق بر اصل تفکیک باشد. در مورد این بحث که آیا هر استفادهای از این هواپیماها مطابق مقررات حقوق بینالملل بشر دوستانه میباشد یا خیر، به طور مطلق نمیتوان حکمی تعیین کرد، بلکه بستگی دارد به این که هواپیما با چه توانایی و در چه موقعیتی بکار گرفته میشود. برای بررسی مسائل مذکور رویکرد نظری این مقاله مبتنی بر نظریه حقوق وضعی جدید یا اثبات گرایی نوین است.
خلاصه ماشینی:
"سؤالات پژوهش : با توجه به اینکـه هواپیماهـای بـدون سرنشـین ، از راه دور هـدایت میشوند و در میدان نبرد خلبانی وجود ندارد که مستقیما ناظر بـر اوضـاع و احـوال باشـد و همچنین مسئله مهم رعایت اصل تفکیک میان مبارزان و غیر مبارزان توسط این هواپیماهـا سؤالات زیر مطرح و بررسی شده است : • آیا وضع منحصر به فردی وجود دارد که بتوان هر نوع استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین را در همه شرایط یا بعضی شرایط ممنوع دانست ؟ • با توجه به نوع عملیات این هواپیماها آیا میتوان از توسل به وسـایل و شـیوه هـای خائنانه جنگی سخن گفت ؟ • در راستای رعایت اصل تفکیک ، بکارگیری هواپیماهای بدون سرنشـین مطـابق بـا اصول حقوق بین الملل بشر دوستانه است یا خیر؟ روش تحلیل : روش تحلیلی این پژوهش برای پاسخ به سوالات مذکور روش اسـتدلال منطقی، یعنی روش استقرایی و روش استنتاجی است (ضیایی بیگدلی، ١٣٨٤: ١٣-٨).
(International Humanitarian Law Applicable in Armed Conflicts, 1978: 179 به موجب بند (٥) ماده (٥١) پروتکل ١٩٧٧ الحاقی(١٩٧٧ ,AP I)، حمله به وسیله بمباران ، با هر روش یا ابزاری که اهداف نظامی به وضوح از هم جدا و متمایز واقع در شـهر، شـهرک، روستا یا منطقه دیگری که در بر دارد افراد غیر نظامی را به عنوان یک هـدف واحـد نظـامی 1- Indiscriminate Attack تلقی کند، یا حمله ای که از آن انتظار میرود باعث تلفات غیـر نظامیـان ، جراحـت بـه غیـر نظامیان ، خسارت به اهداف غیر نظامی، یا ترکیبی از این موارد گردد، که مـیتوانـد بـیش از اندازه در رابطه با مزیت یکپارچه ١ و مستقیم نظـامی پـیش بینـی شـده باشـد، یـک حملـه کورکورانه تلقی میگردد."