چکیده:
فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات (ICTs) بهمانند ابزاری توانمند، جوامع روستایی را در رویارویی هوشمندانه با مسائل و مشکلات و نیز، مواجهی خردمندانه به تغییرات و تحوّلات عرصههای مختلف اقتصادی، اجتماعی و غیره یاری کردهاند. فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات (ICTs) پلی است که میتواند، جوامع روستایی ما را با تکنولوژی روز دنیا پیوند بزند. ازجمله پیشنیاز توسعهی این فنآوریها در مناطق روستایی، افزونبر فرهنگ و بسترسازی، غنیکردن و بهبود بخشیدنِ وضع معیشتی روستاییان و از همه مهمتر، توجّه به زیرساختهای لازم در این ارتباط است. بهگفتهی دیگر، تعیین روستای برتر از نظر داشتن امکانات مناسب در زمینهی زیرساختهای (ICTs) برای ارائهی خدمات بهتر و مفیدتر در این زمینه خیلی حیاتی به نظر میرسد، در همین راستا در این پژوهش، برای تعیین روستای برتر از دید امکانات موجود در مراکز ICTs روستاییِ سطح شهرستان زابل، از سیستم تجزیه و تحلیل سلسلهمراتبی تاپسیس و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است و هر کدام از مراکز روستایی از لحاظ داشتن شاخصهایی همچون: فاصله تا شهر زابل، خدمات بانکی، خدمات پستی، خدمات ارتباطات و فنآوری اطلاعات و خدمات عمومی بررسی شدند. در مورد هرکدام از شاخصها، شش مرحلهی TOPSIS انجام گرفت و پس از آن به اولویتبندی ایجاد مراکز ICTs روستایی در مناطق روستایی شهرستان زابل اقدام شد. نتایج پژوهش نشان میدهد که وضعیّت رتبهبندی مراکز ICTs روستایی در سطح شهرستان زابل، روستای لطفالله در وضعیّت نامطلوب و روستای تیمورآباد از وضعیّت مطلوب برخوردار بوده است. دادههای مکانی گردآوری شده از روستاها، در GIS ذخیره و برای اولویتبندی روستاها، لایهی مورد نیاز تشکیل شده و درنهایت اولویتبندی و تعیین بهترین مرکز ICTs روستایی انجام شده است.
Information and Communication Technologies (ICTs) aid rural societies to encounter problems and difficulties intelligently and confront wisely with changes in economy, society and other fields. Some of the preconditions for the expansion of these technologies in rural areas are are enriching and improving the villagers living status, and, most importantly, considering the necessary substructures of ICTs. In the other hand, it is necessary to select the supreme village with suitable equipments for the substructures to present the better and useful services. For this purpose, the TOPSIS and Geographical Information System (GIS) methods are used in this thesis to select the supreme village in which each rural center is studied due to the following factors: the distance from Zabol, bank, postal, communication services, and information technologies. The six TOPSIS steps were done for each case and then the rural ICTs centers were prioritized. The outcomes of the research show that Lotfollah has an undesirable condition (0 ≤ 0.178 ≤ 1), but Teymor Abad has a pleasing condition (0 ≤ 0.991 ≤ 1). Local data gathered from the villages were saved in GIS, and then the required layer was established to prioritize the village and finally select the supreme rural center.
خلاصه ماشینی:
"در همین راستا در این پـژوهش ، بـرای تعیـین روسـتای برتـر از نظـر امکانـات موجـود در مراکـز ICTs روستایی ، در سطح شهرستان زابل با استفاده از سیستم تجزیه و تحلیـل سلسـله مراتبـی تاپسـیس و سیسـتم اطلاعات جغرافیا GIS استفاده شده است که طی آن هر کدام از مراکز روستایی از لحاظ داشتن شاخص هـایی همچون : فاصله تا شهر زابل ، خدمات بانکی ، خدمات پستی ، خدمات ارتباطات و فـن آوری اطلاعـات و خـدمات عمومی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند و شـش مرحلـه ی تاپسـیس در مـورد هرکـدام انجـام و سـپس بـه اولویت بندی ایجاد مراکز ICTs روستایی در مناطق روستایی شهرستان زابل اقدام شد.
در همین راستا پژوهش پیش رو، برای تعیین روستای برتر از نظر امکانات موجود در مراکز ICTs روستایی در سطح شهرستان زابل بـا اسـتفاده از سیسـتم تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی تاپسیس و سیستم اطلاعات جغرافیا GIS انجام گرفته اسـت کـه طـی آن ، هـر کدام از مراکز روستایی از لحاظ دارا بودن شاخص هایی همچون : فاصله تا شهر زابل ، خـدمات بـانکی ، خـدمات پستی ، خدمات ارتباطات و فن آوری اطلاعات و خدمات عمومی مورد بررسی قرار گرفتند و در مورد هـر کـدام شش مرحله ی تاپسیس انجام و برای ایجاد مراکز ICTs روستایی در مناطق مذکور اولویت بندی شدند."