چکیده:
انجام توسعه و ایجاد نقاط مناسب برای توسعه شهری بدون در نظر گرفتن توان اکولوژیکی مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی متعددی را درپی دارد. این پژوهش در چارچوب روش آنالیز سیستمی با هدف تعیین نقاط مناسب جهت توسعه شهری، براساس شاخصهای مدل ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری ایران در حاشیه شهر اراک انجام شده است. به این منظور از روشهای تصمیمگیری چندمعیارهAHP و فازی AHP باکلی جهت تعیین وزن معیارها و توابع عضویت فازی برای استانداردسازی آنها استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که از مجموع کل مساحت منطقه بهروش FAHP، %63 دارای اراضی با توان درجه یک و %12 دارای اراضی نامناسب برای کاربری توسعه شهری هستند و به روش AHP، %65 دارای توان درجه یک و %21 نامناسب است. نتایج کنترل طبقات مدل توسعه شهری در این مطالعه ضمن تایید مدل تصمیمگیری سلسله مراتبی AHP در منطقه مورد مطالعه مشخص نمود که روش تصمیمگیری چندمعیاره FAHPبهترین روش ارزیابی است که عمل ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین را با دقت بیشتری مدلسازی کرده و تطابق بیشتری با واقعیت زمینی داشته است.
خلاصه ماشینی:
"بر این اساس تحقیق حاضر بر پایه عوامل اکولوژیک لازم (فیزیکی و زیستی ) حاشیه شهر اراک برای ارزیابی توان اکولوژیک کاربری شهری است که عبارتند از: فیزیوگرافی (درصد شیب ) (so)، ارتفاع از سطح دریا (E)، جهت جغرافیایی (As)، سرعت باد (Cw)، رطوبت نسبی (Ch)، دبی آب (wc/m٣)، بارندگی (Cp)، دما (Ct)، عمق خاک (Pd)، فرسایش خاک (Es)، ساختمان خاک (تحول یافتگی ) (Ps)، بافت خاک (Pte)، زهکشی خاک (Pdr)، دانه بندی خاک (Pg)، تراکم پوشش گیاهی (Vgo)، اقلیم و زمین شناسی (سنگ مادر Li).
در این راستا مطالعه و آمادهسازی فاکتورهای فیزیکی و زیستی انجام شد، سپس با استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی و به کمک مدلهای تصمیم گیری چندمعیاره WLC-AHP و WLC-FAHP ارزیابی توان اکولوژیک منطقه مورد مطالعه با مدلهای حرفی توسعه شهری ایران (جدول ٣) اجرا شد.
پورخباز و همکاران (١٣٩٣) در ارزیابی توان توسعه شهری با مدل تصمیم گیری OWA-AHP و رحیمی و همکاران (١٣٩٤) در تعیین توان جنگل داری با کمک مدل FAHP از مدل های تعاملی تصمیم گیری جهت استانداردسازی و وزندهی معیارها استفاده کرده و مدل حرفی اکولوژیک ایران را جهت تعیین تناسب اراضی به کار گرفتند، به نتایج عملی خوبی دست یافتند و مانند تحقیق پیش رو به اهمیت به کارگیری از این مدلها در تعیین توان رسیدند.
در این تحقیق با استفاده از روشهای AHP و FAHP همراه با سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت برنامه ریزی سرزمین ، توان اکولوژیک توسعه شهری حاشیه شهر اراک، با نگرش همه جانبه به عوامل اکولوژیک ارزیابی شده است ."