چکیده:
امروزه شرکت های سهامی عام با افراد زیادی سر و کار دارند که یا در داخل شرکت به عنوان عضوی از ارکان سه گانه آن مشغول به کارند و یا در خارج از شرکت به موجب یک قرارداد، خدمتی را برای شرکت انجام می دهند و یا کالایی را به آن می فروشند. این ارتباط نزدیک باعث خواهد شد که چنین افرادی کم و بیش از اطلاعات نهانی شرکت آگاهی یابند. سپس این امکان وجود دارد که این افراد چنین اطلاعاتی را در روابط خود با دیگر اقشار جامعه به طور خواسته یا ناخواسته به آنها منتقل کنند. بدین سان گروه های مختلف از اطلاعات نهانی شرکت مطلعند که نخستین گام در جلوگیری از سوء استفاده این افراد از این اطلاعات شناخت آنهاست. در همین راستا، نگارندگان این مقاله نیز به دنبال شناخت و بررسی تفصیلی دارندگان این اطلاعات خواهند بود.
خلاصه ماشینی:
از جمله اينکه صدر ماده ٤٦ کـه در مقام ممنوع کردن سوء استفاده هاي رايج در بـازار اوراق بهـادار اسـت ، در بنـد ١ بـدون اينکـه صريحا نامي از دارندگان رده اول ببرد، اعمالي ممنوعه را ذکر مي کنـد کـه مخـتص ايـن افـراد است (يعني استفاده از اطلاعات نهاني - که اعم است از معامله براي خود يا توصيه ديگران بـه معامله بر اساس اين اطلاعات است و يا افشاء آن ).
٢- اگر از مجموع معاملاتي که دارندگان رده اول و رده دوم با استفاده از اطلاعـات نهـاني به روي اوراق بهادار شرکت انجام داده اند به حيثيت و سرمايه هاي معنوي شـرکت صـدمه وارد شود، به طوري که نتوان هر بخش از خسارت را به فـردي خـاص منـصوب کـرد، موضـوع از مقوله اجتماع اسباب است که به گفته برخي از بزرگان دادگاه ميتواند کسي را مـسئول جبـران ضرر بشمارد که مرتکب تقصير سنگين تر شده (کاتوزيان ، ١٣٨٥(الف )، ص ٣٥٥) و يا به اين دليـل کـه در بحث اجتماع اسباب کيفيت تقصير و عدالت نيز در تقـسيم خـسارت مـوثر اسـت (کاتوزيـان ، ١٣٨٥الف )، ص ٤٨١) هر کس را به نسبت درجه تقصيرش مسئول بدانـد.
به همين دليل هم دستور العمل اتحاديه اروپا (First (١) ٢ part of Article) و هم قانون بازار اوراق بهادار ايران ، ١ مجامع عمومي - کـه قـدرت آن در اختيار سهامداران عمده است - را به عنوان دسـته اي مـستقل و نـه بـه عنـوان رکنـي از ارکـان شرکت - جزو دارندگان رده اول اطلاعات نهاني مي دانند (٣١٨ p ,١٩٩٩ ,Vanessa).