چکیده:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر مصرف موادمخدر از دیدگاه دانشجویان با استفاده از نقشه های شناختی فازی است. روش: شرکت کنندگان این پژوهش 20 نفر از دانشجویان دوره کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه بودند که به پرسش نامه ای متشکل از 30 عبارت فازی پاسخ دادند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که متغیر بیکاری با درجه بیرونی 53/ 1، مهم ترین متغیر تاثیر گذار بر متغیرهای دیگر است. پس از آن اعتیاد اعضای خانواده با درجه بیرونی 08/ 1، همسالان منحرف با درجه بیرونی 70/ 0 در مدل می باشد. از طرف دیگر، شاخص درجه درونی نشان داد که مهم ترین متغیر تاثیرپذیر، اعتیاد با درجه درونی 03/ 7 می باشد که نشان می دهد این متغیر بیشترین تاثیر را از سایر عوامل موجود در نقشه پذیرفته است. دومین متغیر تاثیرپذیر، همسالان منحرف با درجه درونی آن 37/ 1، و سومین متغیر تاثیر پذیر نیز امید به آینده با درجه درونی 72/ 0 می باشد. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که از نظر دانشجویان هنگامی که جوانان بیکار باشند احتمال گرایش آن ها به گروه همسالان منحرف جهت گذراندن اوقات و کسب لذت و شادی بسیار بالا می رود، در نتیجه احتمال بیشتری دارد که گرفتار مصرف مواد شوند. نتیجه گیری: این یافته ها تلویحات مهمی در زمینه توجه به عوامل موثر بر سوءمصرف موادمخدر در دانشجویان و انجام اقدامات لازم به منظور پیشگیری از گرایش دانشجویان به آسیب های اجتماعی به خصوص مصرف مواد را به دنبال دارد.
Objective: This study is an attempt to examine the factors influencing drug use from the perspective of university students through fuzzy cognitive maps.
Method: The number of 20 Master's students in Islamic Azad University of Urmia constituted the participants of this study. They responded to a questionnaire consisting of 30 fuzzy items.
Results: The results of this study showed that the unemployment rate with the outer degree of 1.53 is the most effective variable in other variables. Family members' addiction with the outer degree of 1.08 and deviant peers with the outer degree of 0.70 were the next effective factors in the model. On the other hand، the inner degree index showed that addiction with the inner degree of 7.03 was the factor that was influenced to the greatest extent by the other available factors in the map. In this regard، deviant peers with the inner degree of 1.37 and hope for the future with the inner degree of 0.72 were placed in the second and third in terms of the degree of the effect they received from the other factors. The results also showed that when students are unemployed، they will be more likely to turn to deviant peers to spend leisure time and، consequently، they will be susceptible to be trapped in substance use.
Conclusion: These findings have important implications in regard to the assignment of attention to the factors contributing to drug abuse among students and the development of necessary measures to prevent students' tendency to social problems، especially drug use.
خلاصه ماشینی:
"اعتیاد یا وابســتگی به مواد، به عنوان مهم ترین مشــکل ســلامت جوانان (محیالـدین ، هوشـــیـار، محمـدی اصـــفهـانی، و غفـاری، ١٣٩١)، دومین اختلال شـــایع روانی(کــاظمیــان و دلاور، ١٣٩١) و از پر مخــاطره آمیزترین رفتــارهــای خلال کودکی، نوجوانی و جوانی (ویمبرگ ، ٢٠٠٢؛ بـه نقـل از بـابــاپورخیرالـدین ، داداش زاده و طوســـی، ١٣٩٠)، یکی از معضـــلات عمـده در زمینـه زیســـتی، فرهنگی، روانی، اجتمـاعی، رفتاری و معنوی اســـت (نقل از نریمانی و پور اســـمعیلی، ١٣٩٠) که با تاثیرات و پیش آیندهای مهمی در این حوزه ها همراه اسـت .
به بیانی دیگر، ســوءمصـرف مواد یکی از جدیترین معضــلات بشـری در سـال های اخیر و یکی از پیچیده ترین پدیده های انســانی اسـت که به عنوان الگوی غیرانطباقی مصــرف مواد منجر به بروز مشــکلات مکرر شــغلی، اجتماعی و قانونی می گردد (منصــوری جلیلیان و یزدان بخش ، ١٣٩٣) که با تغییردادن افکار، خلق و خو، شــخصــیت و رفتار به آســانی میتواند اســاس زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی یک فرد را از بین برده (ترنر، مکدونالد و ســومرســت ١، ٢٠٠٨) و به طور جدی موجبات تحلیل ســلامت ، امنیت و اقتصاد ملل جهان را فراهم آورد (اکبرزاده ، اکبرزاده وجوانمرد، ١٣٩٣؛ حسینیفر، ٢٠١١).
Hossain, & Brooks معرض اعتیـاد قرار دارنـد (چیریلو، ترجمــه پیر مرادی، ١٣٧٨) و در زمینــه عوامـل موثر بر سـوءمصـرف مواد، تاکنون پژوهشـی با اسـتفاده از این روش صـورت نگرفته ، بنابراین ، هدف پژوهش حاضــر بررســی عوامل موثر بر ســوءمصــرف مواد با اســتفاده از رویکرد نقشــه های شـناختی فازی از منظر دانشــجویان میباشــد."