چکیده:
مبانی و چهارچوب نظری تاثیر وقف در شکل گیری فضاهای شهری
شهابی رسید محمدرضا*
* دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران
مطالعه و شناخت تحلیلی نقش وقف در تشکیل فضاهای عمومی شهری ضمن ریشه یابی مفهوم وقف، چهارچوب مناسبی را برای بررسی نقش وقف و یک مجموعه وقفی نمونه در تشکیل فضاهای عمومی شهری فراهم آورده است. برخی فضاهای وقفی از جمله اصلی ترین و مهم ترین اجزا و عناصر کالبدی یک شهر هستند و روابط بسیار نزدیکی بین ماندگاری و موقوفه بودن آنها وجود دارد. سوای ارزش های بسیار والای مذهبی، اجتماعی و اقتصادی نهفته در فرهنگ غنی وقف، تاثیر آن در تشکیل و تولید فضاهای عمومی و کالبدی شهری، یکی از موضوعات مهم درپژوهش شهرسازی می باشد.
هدف اصلی این تحقیق ایجاد یک چهارچوب نظری به منظور فراهم ساختن یک روش تحقیق مناسب جهت بررسی نقش وقف درتشکیل فضاهای عمومی شهری از طریق مطالعات نظری و تعمیق بخشیدن به آن با انجام مطالعه مجموعه های وقفی است.
خلاصه ماشینی:
"عناصر کالبدی یک شهر هستند و رابطه بسیار نزدیکی بین ماندگاری و موقوفه بودن آنها وجود دارد.
مناسب جهت بررسی نقش وقف در تشکل فضاهای عمومی شهری از طریق مطالعات نظری و
در این مقاله مبانی و چهارچوب نظری تأثیر وقف در شکلگیری فضاهای شهری در چهار
در قسمت بعدی نقش جهانبینی وقف در شکلگیری فضاهای شهری ارائه میشود.
نقش و تأثیر هریک از این دو دسته عوامل در ایجاد فضاهای شهری در تمام مناطق و در
فرساینده عوامل محیطی در شکلگیری فضاهای شهری ایران بسیار قوی است.
شهری باید بدان توجه نمود،این است که کنش این سه مجموعه عوامل در تشکل فضاهای شهری به
بین این عوامل تأثیر عامل جهانبینی و ارزشهای دینی و مذهبی بر ساخت و تولید فضاهای شهری
وحی اسلامی است آثار فضایی-کالبدی وقف هستند،این آثار موقوفه نشانه عالیترین تجلیات روح
سنت وقف از ارزشهای جهانبینی دینی و مذهبی است که نقش بسیار مؤثری در شکلگیری ساخت فضایی شهرهای دوره اسلامی بهویژه شهرهای ایران داشته است.
دیدگاههای نظری تأثیر وقف در تشکل فضاهای شهری و فرآیند شهرآفرینی در سرزمینهای اسلامی
اهمیت آثار وقفی در ساختار فضایی-کالبدی شهرهای کهن اسلامی به گونهای است که
برخی از محققین بر نقش بااهمیت وقف در شهرآفرینی و شکلدهی ساختار فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی شهرهای ایران بهعنوان یکی از
در ارتباط با آنها ویژگی اساسی ساختار کالبدی شهرها در سرزمینهای اسلامی است.
بازتابها و الگوهای فضایی-کالبدی وقف در ساختار فضاهای شهری از دیدگاه برنامهریزی
ب)الگوی متمرکز:در این نوع الگو عناصر و عملکردهای وقفی سطح شهر در یک نقطه،محل"