چکیده:
هدف این پژوهش عبارت است از: بررسی تطبیقی میان سبک زندگی خانوادگی از دیدگاه قرآن و مدرنیته. سؤال اصلی این است که نقاط اصلی تمایز میان آن دو کدام است؟ به این منظور، با تکیه بر روش توصیفی−تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانهای و رویکرد علمی−دینی به مطالعه آموزههای قرآن کریم و دیدگاههای اندیشمندان مدرنیته و آمارهای جوامع متأثر از آن، پرداختیم. دستاورد اصلی این تحقیق این است که هفت تفاوت عمده بین آن دو، کشف شد؛ بعضی از آن تفاوتها عبارت است از: 1. سبک زندگی قرآنی، بر آزادی «خدامحور» و سبک زندگی مدرنیته، بر آزادی «انسانمحور» مبتنی است؛ 2. خانواده، در سبک زندگی قرآنی، برخلاف سبک زندگی مدرنیته، جایگاهی والا دارد؛ 3. ساختار خانواده اسلامی بر ازدواج «شرعی و قانونی»، «خانواده دوجنسیتی» و «خانواده تکشوهری»، تأکید دارد، در حالی که در سبک زندگی مدرنیته، خانواده، از ارزش چندانی، برخوردار نیست و بشر در ساختار خانواده، آزادی کامل داشته و خانواده «همبالینی»، خانواده «تکجنسیتی» و خانواده «چندشوهری» تجویز میگردد. براساس این تفاوتها، تفاوتهای دیگری نیز شکل میگیرد.
خلاصه ماشینی:
این اصطلاح، در نگاه جامعهشناسانه، نقشی مانند اصطلاح «طبقه اجتماعی» یا «هویت اجتماعی» ایفا میکند و در آغاز، بهعنوان جایگزینی برای اصطلاح «طبقه»، که مورد کاربرد مارکسیستها بود، به کار گرفته میشد؛ دوم: رویکرد روانشناسانه که تأثیر یافته از آراء و اندیشههای «آلفرد آدلر» (1870−1937م) است و در تعاریفی که براساس این رویکرد عرضه میشود، ارزشها، هنجارها، ریشه و منشأ رفتارها مورد توجه ویژهتری قرار میگیرند و این اصطلاح، در تعاریف روانشناسانه، جایگاهی مانند اصطلاح «شخصیت»، «منش» و «هویت» دارد؛ سوم: رویکرد دینشناسانه که بعد از تأکید «حضرت آیتاﷲ خامنهای (مد ظله العالی)» بر ضرورت اصلاح سبک زندگی در افراد، گروهها و جامعه ایرانی−اسلامی، مورد توجه جدی دانشمندان علوم اسلامی قرار گرفت.
به دیگر سخن، با این تعریف، انسان، حتی در زندان نیز آزاد است؛ زیرا اگرچه آزادی فیزیکی خود را از دست داده، هنوز آزاد است بخوابد، بخورد، بخواند، فکر کند، اعمال خود را مد نظر قرار دهد، زندگی اخلاقی درونی خود را تغییر دهد و درباره مهمترین چیز که همان معنای تمام وجود خود است، تصمیم بگیرد.
ارزش بالای جایگاه خانواده در سبک زندگی قرآنی، برخلاف مدرنیته ارزش و اهمیت این نهاد، به میزانی است که در قرآن کریم از جمله آیات و نشانههای الهی شمرده شده است.
هرچند ظاهر بعضی از گزارههای بیان شده در آیاتِ یاد شده، اخباری است؛ ولی میتوان از آن، این نکته را استخراج و استنباط کرد که دو تا بودن و زوجیت انسانها در نزد خداوند، اهمیت و ارزش دارد و راه آن هم ازدواج و تشکیل خانواده است.