چکیده:
در عرصه بین الملل هم طی سالیان متمادی معاهدات و اسناد بسیاری در خصوص افراد در گیر جنگ و غیر نظامیان و سایر افرادی که به نوعی با مخاصمات مسلحانه در ارتباط هستند در نظر گرفته شده است. جامعه جهانی با تصویب کنوانسیونهای بین المللی مانند کنوانسیون، ژنو و لاهه و سایر کنوانسیونها سعی در ایجاد یک اصول اساسی بشر دوستانه در زمان رخدادهای جنگی دارد. این کنوانسیونها، قوانینی هستند که رعایت آنها، اگر چه از وقوع جنگ جلوگیری نمیکند، اما دردها و آسیبهای انسانی را تا حدودی از طرفین مخاصمه میکاهد. مقایسه بین حقوق بشر دوستانه در اسلام و مقررات امروزی، نشان میدهد که حقوق اسلامی در این زمینه هم به لحاظ تاریخی و هم به جهت داشتن احکام بشر دوستانه بسیار غنیتر از حقوق بشر دوستانه کنونی است. بدلیل آنکه حقوق بشر دوستانه جنبهی جهانی دارد و اندیشهی بشر دوستانه بیش از هر زمان دیگر، در حوزهی بین الملل در حال تثبیت و شکوفایی است از اینرو تبیین دید گاه اسلام در این زمینه ضروری و حیاتی مینماید. لذا در این تحقیق بر آن شدهایم تا ایده و نگرشهای حقوق بشر دوستانه دین مبین اسلام را که در چهارده قرن گذشته در کلام خدا و ائمه اطهار (ع) ابراز شده است را بررسی کنیم.
خلاصه ماشینی:
جایگاه حقوق بشر دوستانه در اسلام و اسناد بین المللی علی فقیه حبیبی ١ استادیار گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب تاریخ دریافت : ١٣٩٥/٠٢/٠٨ تاریخ پذیرش : ١٣٩٥/٠٥/١١ فصلنامه علمی -پژوهشی چکیده در عرصه بین الملل هم طی سالیان متمادی معاهدات و اسناد بسیاری در خصوص افراد در گیر جنگ و غیر نظامیان و سایر افرادی که به نوعی با مخاصمات مسلحانه در ارتباط هستند در نظر گرفته شده است .
هرچند قوانین حقوق بشر دوستانه همانگونه که در کنوانسیون های بین المللی امروزه مطرح می باشد در منابع اسلامی مطرح نبوده ، اما مواد آن از صدر اسلام ، چه در قرآن و چه در سنت پیامبر (ص ) و امامان اهل بیت (ع ) موجود بوده است .
رعایت حقوق بشر دوستانه در مخاصمات قبل از آنکه وارد مقوله حقوق بشر دوستانه در اسلام شویم و ویژگیهای آن را بررسی نماییم فصلنامه علمی -پژوهشی باید اذعان داشت که ،نظام حقوقی اسلام دو ستون اصلی دارد که مشابه دیگر نظامهای حقوقی معاصر نیستند، اول اینکه نظام حقوقی اسلامی ماهیتا نظامی این جهانی یا دنیوی نیست ، بلکه دارای منشاء الهی و مقدس است و عبارت است از اعمال ایمان اسلامی به نحوی مشخص در مورد روابط انسانی.
اما ذکر این نکته حائز اهمیت است که دین مبین اسلام در خصوص حقوق بشر دوستانه دارای احکام و قواعد گسترده ای بوده که چهارده قرن گذشته تدوین شده و رعایت حقوق انسانی را ملاک قرار داده که مصادیق آنرا تا حدود زیادی می توان در معاهدات و کنوانسیون های امروزی مشاهده کرد.