چکیده:
ازجملــه اندیشــمندانی کــه زندگــی سراســر تتبــع و تحقیــق ، روش هــای ابتــکاری و آرمان هــای اصلاح طلبانــه اش در امــر پژوهــش ، می توانــد ثمــرات ارزنــده ای بــرای جامعــۀ دینــی مــا به ارمغــان آورد، چهــرة ناشــناختۀ علمــی و اخلاقــی حــوزة کربــلای معــلا، حضــرت آیــۀالله ، علامــه حــاج شــیخ محمدعلــی ســنقری حائــری (ره ) اســت . هرچنــد بررسـی همه جانبـۀ مراحـل حیـات علمـی و تجربیـات ارزشـمند تحقیقـی ایشـان در ایـن کتــاب نمی گنجــد، لکــن مــروری اجمالــی بــر فرازهــای برجســتۀ ایــن تــلاش عالمانــه و آرمان هــای مقــدس عاشــقانۀ او، امــری ضــروری اســت . علامــه و محقــق جلیل القــدر، مجاهــد خســتگی ناپذیر، حــاج شــیخ محمدعلــی ســنقری حائــری ، ایــن چهــرة ناشــناختۀ شــیعه از علمــای بــزرگ در قــرن معاصــر بــود کــه بــا تالیــف کتاب هــای ارزشــمند و استنســاخ دقیــق کتاب هــای بســیار و نیــز تربیــت شــاگردان فاضــل ، خدمــات بســیاری را در نشــر فرهنــگ و معــارف اهل بیــت (ع ) کرده اسـت . ایـن عالـم محقـق ، عمـر خـود را در تحقیـق و تتبـع و نـگارش کتـاب سـپری کـرد و بیـش از ٢٠ اثـر مانـدگار از خـود برجـای گذاشـت کـه متاسـفانه پـس از گذشـت بیــش از ٤٥ ســال از درگذشــت وی ، هنــوز بســیاری از آثــار ارزشــمند ایشــان به صــورت خطــی باقــی مانده اســت
خلاصه ماشینی:
». (تقريـظ آخونـد خراسـاني در ابتــداي کتــاب العاصميــه در نســخۀ شــمارة ٧٦١/ مخــزن کتابخانــۀآيــۀالله طبســي حائــري قــم ) دربــاره علــت حفــظ و نگهــداري کتــب مرحــوم آيــۀالله سـنقري در کتابخانـه مرحـوم طبسـي توضيـح مختصـري در انتهـاي مقالـه آمـده اسـت و هرجـا بـه کتابخانـه اشـاره مـي شـود، مقصـود هميـن کتابخانـه مرحـوم طبســي ، معــروف بــه کتابخانــه امــام رضــا عليه الســلام در قــم اســت .
فرزنــد اول ايشـان شـيخ احمـد حائـري از طـلاب کربـلا بـود کـه به گفتـۀ آقابـزرگ در شـمار طلبه هــاي فاضــل قــرار داشــت ؛ امــا تقديــر بــر آن بــود کــه در همــان ابتــداي جوانـي بهـار عمـرش بـه خـزان نشـيند؛ لـذا هنگامـي کـه حـاج شـيخ محمدعلـي ســنقري حائــري از ســفر دوم خــود از ســنقر بــه حائــر مقــدس بازگشــت ، فرزنــد دلبنــدش در اثــر بيمــاري در شــب عاشــوراي حســيني ســال ١٣٤٣ق .
ازجملــۀ ثمــرات ايــن ســفر آن بــود کــه اولا: ايشــان در تهــران موفــق شــدند ديــوان مرحــوم پــدر خــود حــاج شــيخ حســن همدانــي حائـري را کـه بـا نـام مشـکاة الولايــۀ المظفـري بـود به چـاپ برسـانند؛ ثانيـا: در خـلال سـفر در اصفهـان در حـوزة درس مرحـوم آيـۀالله شـيخ محمدتقـي نجفـي اصفهانـي مشـهور بـه آقانجفـي شـرکت کننـد؛ ثالثـا: ايشـان در تهـران بـه محضـر محمدصـادق فخرالإسـلام رسـيده و زبـان عبـري و سـرياني را از ايشـان آموختنـد.
ايــن اثـر تاکنـون دو مرتبـه بـه چــاپ رسيده اسـت ؛ بــار اول در نجــف اشــرف به ســال ١٣٧٠ق و مرتبــۀ دوم در قــم مقــدس به ســال ١٣٨١ش کــه توســط محقــق ارجمنــد، عليرضــا هــزار مــورد تحقيــق و تصحيــح قــرار گرفته اســت (امينــي ، ١٩٦٦: ٩١؛ آقابــزرگ طهرانــي ، ١٣٦١: ١١، ١٠٦؛ ســنقري حائــري ، ١٣٨١الــف : ١٩؛ حافظيــان ، ١٣٨٣: ٥٣؛ ســنقري حائــري ، ١٣٨١ب : ٧؛ آقابــزرگ طهرانــي ، بي تــا: ٤، ١٣٩٦).