چکیده:
پیدایش سکونتگاه های بشری همواره بر پایه عوامل طبیعی مانند آب و خاک مناسب استوار بوده است. عوارض و پدیده های طبیعی در مکان گزینی، پراکنش، حوزه نفوذ، توسعه فیزیکی، ارتباطات و ظاهر سکونتگاه های انسانی تاثیر زیادی دارند. خشکسالی به عنوان یکی از بزرگ ترین بلایای طبیعی به شمار می آید و تاثیر آن بر جوامع بشری بیشتر از دیگر بلایای طبیعی است؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر واکاوی تاثیر خشکسالی بر سکونتگاه های روستایی با تاکید بر شاخص های کالبدی و فضایی در روستاهای شهرستان هیرمند بوده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و با استفاده از دو شیوه بررسی تجارب موفق داخلی-خارجی و نیز با نظرسنجی از افراد ساکن در روستاهای مرزی شهرستان هیرمند تعداد هفت معیار نهایی مشخص شدند که با استفاده از مدل SAW و مدل AHP و استفاده از نرم افزار Expert Choice به رتبه بندی شاخصهای کالبدی و فضایی پرداخته شده است و در نهایت برای رتبهبندی بخشهای شهرستان
هیرمند به لحاظ تاثیر خشکسالی بر شاخص های کالبدی و فضایی از تکنیک وایکور استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل به دست آمده از مدل SAW و مدل AHP و و همچنین نرم افزار Expert Choice نشان می دهد که بیشترین تاثیر خشکسالی در متغیر افزایش اراضی دارای ماسه های روان با رتبه 1 و کمترین تاثیر خشکسالی در متغیر میزان خسارات وارده به جاذبه های توریستی رتبه 7 را به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج به دست آمده از تکنیک وایکور نشان می دهد که بیشترین تاثیر خشکسالی در بخش قرقری با رتبه 1 می باشد.
خلاصه ماشینی:
"نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل به دست آمده از مطالعات میدانی و تحلیل پرسش نامه ها و همچنین استفاده از مدل SAW و مدل AHP و نرمافزار Expert Choice حاکی از این است که تأثیر خشکسالی در متغیرهای ابعاد کالبدی و فضایی، به ترتیب متغیر افزایش اراضی دارای ماسه های روان با رتبه به دست آمده ١، میزان ماسه های روان در معابر روستاها با رتبه به دست آمده ٢، وجود ماسه روان در انهار و کانالها با رتبه به دست آمده ٣، میزان خسارات وارده به تأسیسات و اماکن عمومی با رتبه به دست آمده ٤، میزان خسارات وارده به منازل مسکونی با رتبه به دست آمده ٥، میزان اختلال در سرویس حمل ونقل با رتبه به دست آمده ٦، میزان خسارات وارده به جاذبه های توریستی با رتبه به دست آمده ٧، بالاترین و پایین ترین رتبه را به خود اختصاص دادهاند؛ و همچنین با استفاده از تکنیک وایکور به رتبه بندی و سطح بندی بخش های شهرستان هیرمند پرداخته شد که شامل بخش مرکزی و بخش قرقری میباشد."