چکیده:
در ادامه معرفی صاحبنظران برجسته در حوزه توسعه، این شماره از فصلنامه به معرفی و بررسی دیدگاههای داگلاس سی. نورث اختصاص یافته است. گرچه نام نورث برای بسیاری از اقتصاددانان دانشگاهی در ایران نامی بیگانه نیست اما عمده شهرت وی در ایران پس از آن بود که وی در سال 1993 موفق به دریافت جایزه نوبل اقتصاد گردید. از آن زمان تاکنون دو کتاب از وی به فارسی ترجمه و منتشر شده است. نورث متولد سال 1920 در آمریکاست و دکترای خود در رشته اقتصاد را در دانشگاه برکلی کالیفرنیا به پایان برد و پیشه استادی را در دانشگاه واشنگتن ادامه داد. وی که نامش در فهرست یکی از سه بنیانگذار «انجمن بینالمللی اقتصاد نهادگرای نوین» قرار دارد، از جمله اقتصاددانان انگشتشماری است که هم بسیار زود و بسیار عمیق به عدمکفایت نظریات توسعه نئوکلاسیک پیبرد و هم با گذشت بیش از 40 سال از نخستین آثارش، هنوز بر همان صراط گام میزند و انباشتی از دانشهای مفید و مکمل را در حوزه اقتصاد پدید آورده است. البته قطعا نمیتوان وی را داعیهدار یک جریان تحلیلی رقیب و در موازات اقتصاد متعارف دانست اما نکاتی که وی به صورت نقد و اصلاح در خصوص منظومه تحلیل اقتصادی نئوکلاسیک (بویژه درباره اقتصادهای کمتر توسعهیافته) مطرح میکند، بسیار اساسی و در نوع خود بدیع به شمار میرود. شاید به خاطر همین انحراف او از جریان متعارف اقتصاددانان بود که آوازه وی پس از دریافت جایزه نوبل به گوش بسیاری رسید.
خلاصه ماشینی:
"گرچه نام نورث برای بسیاری از اقتصاددانان دانشگاهی در ایران نامی بیگانه نیست اما عمدة شهرت وی در ایران پس از آن بود که وی در سال 1993 موفق به دریافت جایزه نوبل اقتصاد گردید.
شاید بتوان گفت مشکل عمدة نظریهپردازان توسعه اقتصادی در این است که یا پرسشی ناقص و درجة دوم را محور قرار میدهند یا آنکه در پاسخ به پرسشهای عمیق، از رویکردهای سطحی و متغیرهای ناپایدار (که خود وابسته به متغیرهای مهمتر دیگری هستند) بهره میبرند.
بر این اساس، ابتدا گزارشی از زندگینامه نورث (به صورت زندگینامه خودنوشت) ارائه شده و سپس متن سخنرانی وی در مراسم اعطای جایزه نوبل اقتصاد در سال 1993 میلادی آمده است.
این سخنرانی مشتمل بر چکیده دیدگاههای نورث درباره رویکرد تاریخی – نهادی به اقتصاد است."