چکیده:
نگارگری و نقش برجسته دوره هخامنشی. از دوره هخامنشی نقاشی دیواری به صورت مستقیم موجود
نمیباشد؛ اما از نقش برجسته ها و کاشی های لعابدار و سکه. نگارهای این دوره می توان دریافت که نقاشی دیواری نیز وجود داشته است. بهترین و سالم ترین آن ها نقش برجسته های تالار آپادانا می باشد. هنرمندان ایرانی مانند بیشتر هنرمندان شرقی سعی نکرده اند که از طبیعت تقلید و آن را بازنمایی کنند، بلکه خواسته اند در آن دخل و تصرف کرده و آن را با اندیشه و آرزوی خود منطبق نمایند. هنر ایران با همهی
فراز و نشیب همواره دارای سه ویژگی خاص بوده است: ١- استفاده از رنگ های تند، ٢- تمایل به ریزه
کاری، ٣- تصرف در نقش های طبیعت. آنچه در تمام تخت جمشید جلب توجه می کند رعایت تقارن و
در عین حال توجه و تاکید بر عظمت نمایی آن است. این آثار با آثار مصری شباهت دارند و در آن ها نیز
همچون نقش برجسته ها و نقاشیهای مصری از اصل تقابل (روبه رو نمایی) استفاده شده است. بدین معنی که بدنها از رو به رو و صورت و پاها از نیمرخ میباشند. کاشی های لعابدار دوره ی هخامنشی با همان
شیوهی هنر کاشی سازی بین النهرین شکل گرفته و به اعتقاد محققان متاثر از هنر آن منطقه بوده اند. در این تحقیق سعی خواهد شد که نقش و اهمیت گل نیلوفر در نقوش برجسته ی دوره هخامنشیان بپردازیم. روش این تحقیق از نوع کتابخانه ای می باشد. اولین گام در راه دست یابی به اهداف تحقیق جمع آوری اطلاعات و در یافتن واقعیت ها است و در مورد روش کتابخانه ای این که روش کتابخانه ای در تمام تحقیقات علمی مورد استفاده قرار میگیرد. برای جمع آوری اطلاعات در زمینه های مبانی نظری و ادبیات تحقیق و پیشینه از کتاب ها، پایان نامه ها، مقالات و پایگاه های اطلاعاتی استفاده خواهد شد و در پایان با توجه به مدارک و اسناد موجود به بررسی و تحلیل موضوع تحقیق پرداخته خواهد شد. نام گل نیلوفر در زبان سانکسریت در انگلیسی (Range) به زبان ژاپنی رنگه ،(lien-hua) در زبان چینی لیینهوا ،(padma) پادما
است. گل نیلوفر یکی از شاخص ترین نمادهای گیاهی و باستانی است و از جمله (lotus) لوتوس
نمادهایی است که از تمدن مصر و فنقیه وارد دنیای باستان شرق از جمله ایران شده است. ایرانیان گل
نیلوفر را نماد خورشید، کمال، زیبایی و باروری میدانند. نماد آناهیتا ایزد بانوی آب های روان است، که با
آیین مهر پیوند نزدیک دارد. در نگارههای تخت جمشید تا طاق بستان دیده شده است. با توجه به این
مسئله، هدف ما از این تحقیق بررسی نقش و جایگاه نماد گل نیلوفر در دنیای ایران باستان و دستاوردهای
آن بوده است. روش تحقیق مورد استفاده بصورت کتابخانه ای بوده است. در این مقاله به مواردی چون:
نماد گل نیلوفر، جشن گل نیلوفر، دستاوردهای هنری گل نیلوفر و … پرداخته شده است و سعی بر این
داشته ایم که، به اهمیت نقش و جایگاه گل نیلوفر در دنیای ایران باستان بپردازیم تا بر همگان آشکار شود.
خلاصه ماشینی:
شکل ٤: نقش هاي برجسته گل نيلوفر در تخت جمشيد اين گل بيانگر نمادهاي مختلف ميباشد که مشترک با عقايد ساير ملل نيز هست بعنوان مثال نماد باروري - کاميابي- قدرت حاصلخيزي زمين- حمايت از هر موجود زنده- صلح جهاني- زيبائي، تندرستي، مظهر عشق، رياضت و عبادت ميباشد.
در اساطير ايران اين گل نماد ايزد بانوي ناهيد است که جاي مهمي در آئينهاي ايران باستان به خود اختصاص ميدهد وي ايزد بانوي آب ميباشد که در نقوش برجسته به صورت زني جوان حجاري شدهاست نام اين خدا نخستين بار به صورت آناهيتا شکل ٥: نيلوفر در دست داريوش کبير حجاري بارعام تخت جمشيد در کتيبههاي هخامنشي ديده شدهاست بنابراين گل نيلوفر آبي را گل آناهيتا به شمار آوردهاند.
از انواع اين گلها، گل نيلوفر که به دليل شباهت بسيار زياد ان همواره انرا تقليدي از هنر مصر دانسته اند ولي در اينجا بايد ياد اور شد که در تزئينات تخت جمشيد انواع مختلفي از گل مشاهده ميشود که البته در مورد گل هاي نمادين نيز نظرات بي شماري ارائه شده است و حتي ممکن است که اين گلها در اصل شي باشند که به عنوان شيشه عطر و يا هر چيز شبيه اين بکار رفته مي شده است.