چکیده:
پلیس قضایی (همان سازمان ضابطین دادگستری) بازوی توانای قوه ی قضاییه است که، در
راستای سیاست کیفری قوه ی قضاییه، تأسیس خواهد شد و هدفی جز جلوگیری از جرم و درمان
مجرم ندارد.
اوایل انقلاب که قوه ی قضاییه به صورت شورایی اداره می شد چنین تأسیسی داشتیم ولی
بعد از مدتی، به نظر آقایان ضرورتی برای آن دیده نشد؛ لذا تصمیم به حذف آن گرفته
شد.
با این وجود در حال حاضر چنین استنباط می شود که وجود این تأسیس، لازم و داشتن
سازمانی با این عنوان ضرورتی انکار ناپذیر است. اهمیت بحث در این است که با توجه به
افزایش جمعیت در سال های اخیر و پیچیده شدن جرایم، وجود چنین تأسیسی به طور مستقل و
فنی ضروری می نماید؛ مضاف بر آن که این سازمان نقش مهمی در جلوگیری از تکرار جرم
دارد. به علاوه به این وسیله می توان از میزان آراء اشتباه صادره توسط قضات محترم
کم کرد (البته نباید فراموش کرد که این سازمان کارکردهای فراوانی دارد که در طول
مقاله به آن اشاره خواهد شد).
در خصوص جدید بودن موضوع لازم است گفته شود که با توجه به تحقیقاتی که انجام دادیم
به این نتیجه رسیدیم که تاکنون در این خصوص تحقیقی ارائه نشده و کشورهای خارجی نیز
چنین تأسیسی نداشته اند. النهایه بر آن شدیم تا تحقیقی با این عنوان ارائه دهیم و
در این زمینه از تاریخ اوایل انقلاب و آیین دادرسی کیفری سال های قبل کمک بگیریم و
هدفمان چیزی نبود جز این که به مسئولین ذی ربط متذکر شویم وجود چنین تأسیسی کاملا
ضروری است.
خلاصه ماشینی:
"وقتی جنایتی رخ می دهد، در دادگاه و در دستگاهی به نام قوه ی قضاییه مورد رسیدگی قرار می گیرد و برای مرتکب آن مجازاتی در خور، تعیین می شود ، اما از زمانی که جرم رخ داده است تا زمانی که دادگاه به آن رسیدگی می کند، آیا نباید ارگانی وجود داشته باشد تا به کشف آن جرم بپردازد و مرتکبین را تحویل دادگاه دهد؟ النهایه با توجه به اهمیت بسیار زیاد کشف جرم و امور مربوط به آن در این زمان و با توجه به آن که در اوایل انقلاب چنین تأسیسی توسط شهید مظلوم،«دکتر بهشتی»، به وجود آمده بود و از آن جا که حجم جرایم زیاد و نوع آن ها پیچیده شده است، بر آن شدیم تا پژوهشی هر چند مختصر در این زمینه ارائه دهیم.
به هر حال و با توجه به مطالبی که گفته شد، به نظر می رسد که اگر سازمان ضابطین دادگستری هم تشکیل شود، نیروهایش از این محدوده ای که مطرح شد، خارج نیست ولی این را نیز باید در نظر داشت که چون با ایجاد تأسیسی با این عنوان، این سازمان به نوعی مستقل و تخصصی می شود، پس قوه ی قضاییه باید سعی کند از نیروهای تحصیل کرده و مخصوصا دانش آموختگان رشته ی حقوق و دانشکده ی علوم قضایی در این سازمان استفاده کند، تا هدفش- که تخصصی شدن امور مربوط به کشف جرم و اجرا و ابلاغ احکام است- محقق شود و دیگر این که وظایف پلیس قضایی همان وظایف ضابطین دادگستری است که شامل جلوگیری از فرار یا اختفای جرم تحویل مجرم به مراجع و اجرای دستورات مراجع قضایی است."