چکیده:
برای رسیدن به رشد اقتصادی، ایجاد و نشر علم و فناوری در درون مرزهای یک کشور اهمیت بسیاری دارد. در ایران نیز طی سالیان اخیر نهادهای سیاست گذار تلاش نموده اند زمینه توسعه علم و فناوری در ابعاد مختلف را در راستای رشد اقتصادی فراهم آورند. مسئله ای که وجود دارد این است که این نهادها، هماهنگی های لازم را با یکدیگر نداشته و همچنین با وجود تصریح سند چشم انداز 1404 به برخی عوامل اثرگذار بر توسعه علم و فناوری که بتوانند رشد اقتصادی را به دنبال داشته باشند باز اتفاق نظری بر روی این عوامل وجود ندارد. در این پژوهش، ابتدا طیف وسیعی از عوامل اثرگذار بر توسعه علم، توسعه فناوری و رشد اقتصادی، به صورت کیفی و از طریق بررسی عمیق پیشینه موضوع مشخص شدند. سپس با نظرسنجی از چهارده خبره از طریق روش مدل سازی ساختاری- تفسیری، عوامل مربوط به سه حوزه مورد مطالعه برای ایران سطح بندی و مدل ساختاری-تفسیری مربوطه با استفاده از نرم افزار MATLAB مشخص شد. نتایج، موید نقش کلیدی همگرایی سیاسی-اقتصادی در ارتباط میان سه حوزه فوق است و همچنین اینکه کلید توسعه در ابعاد مختلف علمی، فناورانه و اقتصادی، اتحاد و یکپارچگی نهادهای سیاست گذار کشور است که اگر این مهم مورد توجه قرار گیرد می تواند سایر عوامل را در سیستمی از بازیگران نسجم و در ارتباط سالم با یکدیگر به سمت جلو هدایت نماید.
It is of great importance to create and spread science and technology within the borders of a country to facilitate economic growth. To do so، in recent years، Iranian policy makers and related institutions put their efforts to prepare a suitable environment for science and technology development toward economic growth in all aspects. In spite of these efforts and also clarifying some of the effective factors on science and technology development toward economic growth in 1404 vision document، divergence of the responsible institutions and also، lack of a consensus on these factors، are challenges which face the field. To investigate the factors affecting science development، technology development and economic growth، thorough literature review have done and opinions of 14 experts were applied to rate and model the relationship among the studied fields in Iran using Interpretive Structural Modeling (ISM) technique in MATLAB software. The results showed that economic-political convergence variable has a key role in the relationship of the three studied fields. In other words، if policy makers draw their attentions to this key variable and have integration، they can handle the whole players of the fields toward development.