چکیده:
بهره مندی از نگرش ایمانی و دینی از مهم ترین اهداف تربیت دینی است. سوال اساسی این است که مهم ترین مولفه های تاثیرگذار در تحول نگرش دینی و ایمانی چیست؟ پژوهش حاضر با هدف تبیین اساسی ترین مولفه ها در شکل گیری نگرش دینی با تاکید بر جایگاه آموزه های اخلاقی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و استنباطی است. از تتبع و دقت در آموزه های دینی به دست می آید که مولفه های شناختی، گرایشی و رفتاری از ارکان اصلی تشکیل دهنده نگرش دینی است و مولفه های شناختی و گرایشی و رفتاری، تاثیر و تاثر متقابلی دارند. همچنین در آموزه های دینی به اهمیت و جایگاه مولفه های شناختی و معرفتی و رفتاری در تحقق تربیت دینی، تاکید فراوان شده است.
مولفه شناختی شامل شناخت خداوند، رسالت، امامت و معاد و معرفت دینی است و برخی از نمودهای مولفه گرایشی عبارتند از: احساس محبت و عشق به خداوند، خوش گمانی و امیدواری، رضایتمندی از خداوند، احساس خضوع در مقابل او، احساس فقر و بندگی در مقابل پروردگار و شرمساری از نافرمانی ها در مقابل خالق متعال، ایمان به خدا و رسالت، ایمان و اعتقاد به معاد و روز واپسین، التزام عملی به فرمایش خداوند و اولیاء الهی و تعهد اخلاقی و انجام رفتارهای اخلاقی، از مهمترین نمودهای مولفه رفتاری و کارکردی است.
خلاصه ماشینی:
"مؤلفۀ شناختی شامل شناخت خداوند، رسالت، امامت و معاد و معرفت دینی است و برخی از نمودهای مؤلفۀ گرایشی عبارتند از: احساس محبت و عشق به خداوند، خوشگمانی و امیدواری، رضایتمندی از خداوند، احساس خضوع در مقابل او، احساس فقر و بندگی در مقابل پروردگار و شرمساری از نافرمانیها در مقابل خالق متعال، ایمان به خدا و رسالت، ایمان و اعتقاد به معاد و روز واپسین، تاریخ دریافت: 4/2/1395 - تاریخ پذیرش: 8/4/1396.
مؤلفۀ بینشی و شناختی در آموزههای دینی، یکی از مؤلفههای تربیت دینی و نگرش ایمانی را شناخت و بینش صحیح نسبت به خداوند، پیامبر و امامان معصوم و معاد معرفی کردهاند.
از منظر آموزههای دینی و اسلامی، انسان خوشبخت و سعادتمند کسی است که در مسیر بندگی خدای متعال باشد و با انجام دادن وظایف دینی و انسانی و رعایت تقوی به خداوند نزدیک شود و احساس دوستی، نزدیکی و محبت به خداوند داشته باشد و به اهداف نهایی خلقت دست یابد؛ به عبارت دیگر، سعادت یعنی رسیدن به بهشت و رضوان الهی و تقرب به خدای متعال (آلعمران، 185).
بزرگی و کرامتی که در سایۀ رعایت ادب حاصل میشود، علاوه بر آثار مثبت اجتماعی و فرهنگی بسیار، مانع انسان از تمایل به گناه و ارتکاب کارهای پست و باعث جلوگیری از تنزل شخصیت افراد میشود؛ چه اینکه کسی که به کرامت و عزت نفس رسیده است، هیچگاه حاضر نمیشود این اعتبار و جایگاه را با انجام کارهای پست و بیارزش ضایع کند."