چکیده:
این مقاله با بهکار داشت تعریفهاای پایاه ای و بازنماایی و نماود و نقاد آرای دستورنویساان و
دستور دانان به طرح اندیشهای نو و تازه در این زمیناة سااختمان فعال مای پاردازد و آن را باا
نگاهی جدید توصیف و مطالعه، و با این روش آموزش ساختمان فعل زبان فارسی را نیز آسان
میکند.
خلاصه ماشینی:
"چنانچه مقوله های دستوری را شش مقولـه بـدانیم از آن میـان فعـل و ضـمیر و حـرف نمیتواند از این روش زایایی داشته باشد در حالی که تمام مقوله هـای زبـان فارسـی از روش مرکب سازی در زایایی و گسترش پذیری واژگانی بهـره دارد؛ بـه عبـارت دیگـر هیچ فعل و حرف و ضمیری با افزوده شدن وندهای اشتقاقی در همان مقوله واژه سازی ندارند؛ اما ممکن است با افزوده شدن وندهای اشتقاقی به فعل یا حرف یا ضمیر مقولـۀ زبانی دیگر به نام اسم یا غیر آن ساخته شود؛ مانند خود (ضمیر) + ی (وند اشتقاقی) = خودی ← اسم من (ضمیر) + ی (وند اشتقاقی) = منی ← اسم را (حرف ) + ی (وند اشتقاقی) = رایی ← صفت با (حرف ) + ی (وند اشتقاقی) = بایی ← صفت رو (فعل ) + ش (وند اشتقاقی) = روش ← اسم توان (فعل ) + ا (وند اشتقاقی) = توانا ← صفت اما نمیتوان با افزوده شدن وند اشتقاقی به فعل ، فعل مشتق ساخت ؛ هم چنین اسـت ضمیر و حرف .
مشتق - مرکب ← شامل مقوله های اسم ، صفت و قید با این مقدمه باید جستجو کرد که آیادستور نویسان از این روشها درتبـین سـاختمان فعل بهره یافته اند یا خیره به همین منظور کتابهای دستوری معتبر فارسی در ایـن زمینـه بررسی میشود: ساختمان فعل در کتابهای دستور زبان فارسی ساختمان فعل در دستورهای زبان فارسی به شکلها و گونه هـای مختلـف اسـت و ایـن نشانگر این است که مبنای علمی در این نوع تقسیم بندی مورد توجه نبوده است ."