چکیده:
اگرچه نظریۀ حسابداری ذهنی بهمنظور توضیح تصمیمگیریهای مشتری و خانوار ایجاد شده بود، اما ایدههای آن برای تهیهکنندگان و استفادهکنندگان گزارشهای مالی و افشاگریهای اختیاری نیز اجراشدنی هستند. سه ویژگی اصلی نظریۀ حسابداری (یعنی کدگذاری، طبقهبندی و ارزیابی) با ویژگیهای اصلی گزاشگری مالی و افشاگری اختیاری مطابقت دارند. سرمایهگذاران برای اتخاذ تصمیمات مالی و تحلیل رویدادهای اقتصادی به نحوۀ گزارشگری مالی و افشای اختیاری اطلاعات ازسوی واحدهای تجاری حساسیت ویژهای دارند؛ اما طی دهههای اخیر، رفتارهای خلاف قاعدهای در بازارهای مالی بهوجود آمده است که نظریههای مالی کلاسیک قادر به توضیح و تبیین آنها نیستند. به همینرو، مفاهیمی مانند حسابداری ذهنی که در زمینۀ مالی- رفتاری مطرح شده است، بیش از پیش توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. در نتیجه، این پژوهش درصدد است تا به تبیین نقش حسابداری ذهنی، در گزارشگری مالی از دیدگاه سرمایهگذاران بپردازد. از اینرو، 120 نمونۀ آماری از شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1394- 1385 تجزیه و تحلیل شدهاند. نتایج پژوهش بیانگر اثر تعدیلی گزارش زیان بر ارتباط بین سود خالص و قیمت سهام است که انتظار میرود در راستای تأیید نظریۀ حسابداری ذهنی در صورت سود و زیان باشد.
خلاصه ماشینی:
"این نتیجه نشاندهندۀ اثر تعدیلی گزارش زیان (حداقل یک رقم جداگانه) بر ارتباط بین سود خالص و قیمت سهام است که انتظار میرود در راستای تأیید نظریۀ حسابداری ذهنی در صورت سود و زیان باشد؛ بنابراین، زمانیکه شرکتها اقدام به گزارش حداقل یک رقم زیان جداگانه در صورت سود و زیان با سرفصلهای «خالص سایر درآمدها و هزینههای عملیاتی»، «خالص سایر درآمدها و هزینههای غیرعملیاتی» و «تعدیلات سنواتی» میکنند، قیمتگذاری سهام بهوسیلۀ سرمایهگذاران از آن تأثیر میگیرد؛ یعنی سرمایهگذاران ممکن است انعکاس رقم زیان در صورت سود و زیان را علیرغم اینکه در مجموع سود خالص گزارش شود، علامت رویدادهایی همچون ناپایداری سود و مدیریت سود تلقی کنند و بر تصمیمگیری آنها تأثیر بگذارد.
این نتیجه نشاندهندۀ اثر تعدیلی گزارش زیان (حداقل یک رقم جداگانه) بر ارتباط بین سود خالص و قیمت سهام است که انتظار میرود در راستای تأیید نظریۀ حسابداری ذهنی در صورت سود و زیان باشد؛ بنابراین، زمانیکه شرکتها اقدام به گزارش حداقل یک رقم زیان جداگانه در صورت سود و زیان با سرفصلهای «خالص سایر درآمدها و هزینههای عملیاتی»، «خالص سایر درآمدها و هزینههای غیرعملیاتی» و «تعدیلات سنواتی» میکنند، قیمتگذاری سهام بهوسیلۀ سرمایهگذاران از آن تأثیر میگیرد؛ یعنی سرمایهگذاران ممکن است انعکاس رقم زیان در صورت سود و زیان را علیرغم اینکه در مجموع سود خالص گزارش شود، علامت رویدادهایی همچون ناپایداری سود و مدیریت سود تلقی کنند و این امر بر تصمیمگیری آنها تأثیر بگذارد."