چکیده:
بخشی از آسیب های علوم انسانی ناظر به روش تحقیق در این علوم است. این نوشتار در پی آن است که برخی از آسیب های روش شناختی علوم انسانی را آشکار سازد و آثار آن را در نگرش منفی روان شناســان و جامعه شناسان به دین نشان دهد. پرورش علوم انسانی در دامــن ماده گرایی آثار خاصی در روش پژوهــش در این علوم و نوع موضع گیری های جمعــی از اندیشــمندان آن در قبال دین برجای نهاده اســت. تکیــه انحصاری بر روش تجربی، متاثر از تفکرات پوزیتیویستی به علوم است که به نوعی به حاکمیت انسان شناسی تجربی در علوم انســانی منجر شده است. نگاه عینی به نتایج تجربی علوم انسانی، غفلت از صدق گرایی و استدلال گرایی از دیگر آسیب های روش شناختی این علوم تلقی می شود. این گونه روش شناســی ســبب رویکرد منفی جمع کثیری از روان شناسان و جامعه شناسان به دین شده است. مقاله پیش روی از جهت جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای و از جهت کسب و تب یین یافته ها، توصیفی و تحلیلی است.
خلاصه ماشینی:
اين نوشتار در پي آن است که برخي از آسيب هاي روش شناختي علوم انساني را آشکار سازد و آثار آن را در نگرش منفي روان شناســان و جامعه شناسان به دين نشان دهد.
کليدواژه گان : علوم انساني ، آسيب شناسي ، نظريات صدق ، کارکردگرايي ، روش شناسي تحقيق ، روان شناسي دين ، جامعه شناسي دين مقدمه علوم انســاني ، علومي هستند که انسان و ابعاد وجودي (بينش ، گرايش و کنش فردي و اجتماعي ) او را از آن جهت که انســاني اند، مورد مطالعه و تجزيه و تحليل قرار مي دهند.
حاکميت اين رويکرد در سده هاي اخير، سبب شده است که تنها روش معتبر در اين عرصه ، روش تجربي تلقي شــود؛ در حالي که علوم انســاني به دليل پيوند ويژه با انســان بايد از ســاير روش هاي معتبر معرفتي نيز بهره گيرد، در غير اين صورت نگاه به انســان مورد تحقيق در علوم انســاني ، نگاهي يک ســويه و غيرجامع خواهد بود.
همين امر سبب شده است که در غرب يکي از شــيوه هاي رايج براي تأييد و دفاع از يک نظريه در باب علوم انســاني ، بيان کارکردهاي دنيوي و آثار عملي آن در زندگي فردي و اجتماعي باشــد و اين شيوه ، راه را بر سخن از دلائل صدق و حقانيت ببندد(٥).
روش شناســي غلط در تحقيقات علوم انساني در باب دين سبب شده است که بسياري از عالمان اين عرصه از شــناخت واقعي دين صحيح محروم بمانند و نگاهي منفي به دين داشته باشــند که نمونه هايي از آن را مي توان در تحليل هاي روان شناسان و جامعه شناسان مشاهده کرد.