چکیده:
با توجه به اهمیت روزافزون توسعهیافتگی، امروزه در اغلب کشورها چشمانداز بلند مدتی جهت ارائهی تصویری از آیندهی مطلوب کشور تهیه میشود تا مسیر توسعه و تعامل با جریانهای منطقهای و جهانی را هموار سازد. اندیشمندان و پژوهشگران کشور ما نیز به تدوین پیشنویس اولیهی الگوی اجمالی پیشرفت کشور (الگوی پایه) مشتمل بر بخشهای مبانی، آرمان، رسالت، افق و تدابیر پرداختهاند. پژوهش حاضر از بین اسناد فوق، را انتخاب نموده و کوشیده است با تحلیل محتوا و همچنین « افق آیندهی پیشرفت » سند مقایسهی مفاد آن با سه کشور ترکیه، مالزی و کرهی جنوبی، رویکرد سند را در حوزهی سیاست خارجی و امنیتی مورد نقد و تحلیل قرار دهد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که این سند، همچون سند مالزی از منظر محتوا و میزان ابتکار و نوآوری در وضعیت ضعیفی قرار دارد. اسناد چشمانداز هر چهار کشور از منظر هماهنگی با مسائل علمی روز وضعیت نامساعدی دارند. ترکیه و مالزی بهعنوان دو کشور مسلمان، برنامهای در حوزهیجهان اسلام برای خود تعریف نکردهاند؛ این در حالی است که در سند ایران توجه به مسائل اسلامی بیش از سایر مسائل بومی و فرهنگ راهبردی ایرانی بوده است.
خلاصه ماشینی:
بررسی مقایسهای محتوای پیشنویس سند «افق آینده پیشرفت» در حوزهی سیاست خارجی، دفاعی و امنیتی ایران غازی 1 ، اعظم ملایی 2 3 تاریخ دریافت: 6/11/1395 تاریخ تأیید: 19/12/1395 چکیده با توجه به اهمیت روزافزون توسعهیافتگی، امروزه در اغلب کشورها چشمانداز بلند مدتی جهت ارائهی تصویری از آیندهی مطلوب کشور تهیه میشود تا مسیر توسعه و تعامل با جریانهای منطقهای و جهانی را هموار سازد.
این پژوهش میکوشد به این سوال اصلی پاسخ دهد که پیشنویس سند «افق آینده پیشرفت» درحوزهی سیاست خارجی، دفاعی و امنیتی دارای چه ویژگیهای مثبت و منفی در مقایسه با دیگر کشورهای در حال توسعه است؟ بهدلیل محدودیت زمانی و امکانات لازم برای بررسی اسناد توسعه دیگر کشورهای در حال توسعه، سه کشور ترکیه و مالزی و کرهی جنوبی جهت مقایسه با سند افق چشمانداز جمهوری اسلامی ایران انتخاب شدهاند.
روش تحقیق در پژوهش حاضر بنابر ماهیت تحقیق که از یکسو بررسی و نقد محتوای سند افق چشمانداز در حوزهی سیاست خارجی است و از سوی دیگر، مقایسهی مفاد این سند با اسناد توسعهی بلند مدت برخی کشورهای در حال توسعه است، از دو روش تحلیل محتوا و روشهای تحلیل مقایسهای بهصورت مکمل و توأمان استفاده خواهد شد.
در این پژوهش نیز متن سند افق آینده پیشرفت از نظر موضوعی مورد تحلیل محتوایی قرار میگیرد و پس از مشخصشدن جایگاه مسائل سیاست خارجی، دفاعی و امنیتی در آن، به مقایسهی اهداف و رویکردهای موجود با اسناد توسعه ترکیه، مالزی و کره جنوبی پرداخته خواهد شد (رفیعپور، 1392: 119-120).
در رابطه با سند چشمانداز توسعهی چهار کشور مورد بررسی نیز باید گفت در هیچ یک از این اسناد به مسائل جدید علمی در رابطه با سیاست خارجی و امنیتی توجه نشده است.