چکیده:
تقریباً در تمام کشورهای دنیا، از جمله ایران، دولتها به آموزش عالی یارانه پرداخت میکنند؛ چرا؟ هدف مقالة حاضر، پاسخ به این سؤال و بررسی عملکرد دولت در تأمین مالی آموزش عالی ایران است. نتایج مطالعة اکتشافی نشان میدهد که دولتها آموزش عالی را به دلایل مختلف، از جمله نارسایی سازوکار بازار در تأمین مالی آموزش عالی، شایسته بودن خدمات آموزش عالی، نقص بازار سرمایه آموزش، توزیع برابر فرصتها و باز توزیع درآمد و ثروت، تأمین مالی میکنند. نتایج بررسی عملکرد دولت در تأمین مالی آموزش عالی ایران نشان میدهد که دولت، نه تنها با روش مناسب آموزش عالی را تأمین مالی نمیکند، بلکه در دهة گذشته، بهطور قابل توجهی کمک مالی واقعی خود به آموزش عالی را کاهش داده است؛ اگر این روند تداوم داشته باشد، به تضعیف کارایی، اثربخشی، عدالت و تعادل در اقتصاد آموزش عالی ایران منجر خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
عقلانيت و عملکرد دولت در تأمين مالي آموزش عالي ايران Rationality and performance of government on financing higher education in Iran تاريخ دريافت مقاله : ٩٣/١٠/٢٥ يعقوب انتظاري * معصومه قارون ** تقريبا در تمام کشورهاي دنيا، از جمله ايران ، دولت ها به آموزش عالي يارانه پرداخت ميکنند؛ چرا؟ هدف مقالۀ حاضر، پاسخ به اين سؤال و بررسي عملکرد دولت در تأمين مالي آموزش عالي ايران است .
وظيفۀ «کمک به توسعۀ انساني پايدار» را نيز ميتوان به اين وظايف اضافه کرد (تيلک ٢، ٢٠١١)؛ به عبارت ديگر، در اقتصاد بخش عمومي کارايي، عدالت ، ثبات و توسعۀ انساني پايدار، چهار معيار اصلي براي قضاوت در مورد سامان يابي مطلوب نظام اقتصادي هستند؛ بنابراين ، وقتي که مکانيسم بازار در تخصيص مؤثر منابع يا توزيع عادلانه منافع و هزينه ها با شکست مواجه ميشود، دولت با تدوين شرايط چارچوب و اتخاذ سياست هاي مناسب ، ضمن اصلاح سازوکار بازار براي کالاها و خدمات خصوصي و شبه خصوصي، عرضه و تقاضاي کالاها و خدمات عمومي و شبه عمومي را هماهنگ ميکند.
در سال بعد هنسن ٤ (١٩٧٠)، ضمن بررسي اهميت ارزشيابي اثرات توزيعي آموزش عالي، همان تحليل را براي ايالت کانساس انجام داد و با مطالعۀ قبلي در رابطه با کاليفرنيا مقايسه نمود و به اين نتيجه رسيد که اثر آموزش عالي عمومي بر توزيع درآمد در ايالات هاي مختلف ، متفاوت است .
The Income Redistributive Effects of Public Spending on Higher Education, the Journal of Human Resources, 10 (1): 116-123 Eckaus, R.
The Finance of Higher Education Theory, Research, Policy, and Practice, A division of Algora Publishing, New York.