چکیده:
در این مقاله چیستی انقلاب اسلامی از منظر آیت الله خامنه ای مورد بحث قرار گرفته است. مسئله این است که ایشان چگونه انقلاب (بطور عام) و انقلاب اسلامی بطور خاص را تعریف می کنند و تعریف ایشان از انقلاب و انقلاب اسلامی چه تفاوتی با سایر دیدگاه ها و نظریات دارد. ابتدا به دیدگاه های صاحب نظران از انقلاب اشاره شده و در ادامه، تعریف ایشان از انقلاب و انقلاب اسلامی تبیین شده است. برای پاسخ به سوال تحقیق نیز از روش اکتشافی استفاده شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد تعریف آیت الله خامنه ای از انقلاب، دارای وجوه مشابه و متفاوتی از تعاریف دیگران است. وجه اصلی تشابه، در بنیادین دیدن انقلاب و تفاوت اصلی در مستمر و دائمی دانستن انقلاب است. این استمرار در چارچوب جهان بینی اسلامی و مبتنی بر ارکان آن قابل تبیین است.
In the paper, Ayatollah Khamenei`s view on the what of revolution has been studied. the questions of the paper consist in: what is his definition of revolution and Islamic revolution and what distinction is made by him with regard to other definitions and descriptions in the field? At first, current views in the field have been presented and then his definition has been explained. As is concluded in the study, some cases of distinction and resemblance may be found in Ayatollah Khamenei`s definition with regard to others`. The resemblance lies in foundational consideration of revolution and main distinction in revolution state of being in perpetual movement. The movement, for him, is possible only on the basis of Islamic teachings and foundations.
خلاصه ماشینی:
نویسندگان کتاب «انقلاب اسلامی ایران» معتقدند با نگاه دقیق به این پدیده و تعریفهای آن، میتوان موارد هفت گانه زیر را از ویژگیهای انقلاب دانست: ـ بیگانگی عمیق از وضعیت موجود حاکم (که به دنبال ناامیدی از بهبود شرایط پدید میآید)، نقش آفرینی رهبری و ساختارهای آن، گسترش آرمانهای جدید جایگزین، گسترش روحیه انقلابی، مشارکت تودهها (عامه مردم)، وجود عنصر خشونت و اقدامهای غیر قانونی و تغییر در ساختهای رسمی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی.
(بیانات مقام معظم رهبری، 13/11/1377) با توجه به همین نکته (استمراری و تدریجی بودن انقلاب) میتوان گفت انقلاب اسلامی از طرفی ریشه در گذشته دارد و از سویی در حرکت به سمت به مقاصد پیش رو و منازل آینده است، همین طور به ـ انقلاب اسلامی یک دگرگونی بنیادین در ارزشهای جامعه است که این ارزشها برگرفته از اهداف و شعارهای اسلامی است.
نتیجه مبتنی بر مجموع مباحث ارائه شده میتوان گفت آیت الله خامنهای ویژگیهایی را در تعریف چیستی انقلاب مهم میدانند که مواردی از آن در تعاریف دیگر محققان هم مورد اشاره قرار گرفته است: نارضایتی عمیق از شرایط حاکم، گسترش و پذیرش اندیشه (ها) و ایدئولوژی (های) جدید، گسترش روحیه انقلابی، مشارکت گسترده مردمی، تغییر در ساختارهای اجتماعی و سیاسی جامعه و وجود رهبری و ساختارهای اجتماعی ـ سیاسی بسیجگر.
با توجه به نکاتی که گفته شد از منظر آیت الله خامنهای انقلاب در تعریف عام آن عبارت است از تغییری که منحصر به جابهجایی حاکمان نمیشود، بلکه تغییر بنیادین در ارزشها و ساختارهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را در پی دارد و با حضور توده مردم همراه است.