چکیده:
براهین جهان شناختی براهینی هستند که در آنها با تامل در جهان آفرینش و با تکیه بر نیاز موجودات متحرک و ممکن، به یک موجود کامل استناد می شود. یکی از اقسام این دسته از براهین، برهان جهان شناختی کلام است که در میان متکلمان اسلامی به برهان حدوث معروف است و در آن از طریق حدوث زمانی عالم به اثبات وجود خالق پرداخته می شود. این برهان از براهین سنتی است که به رغم نقدهایی که به آن شده، در روزگار ما بازسازی شده است. مقاله حاضر تقریر سنتی این برهان را توسط غزالی با تقریر بازسازی شده آن توسط کریگ مقایسه می کند و در مقام بیان تفاوت این دو تقریر نشان می دهد که غزالی با این برهان در صدد اثبات وجود خداست در حالی که کریگ معتقد است یافته های علمی احتمال وجود خدا را تقویت می کنند.
خلاصه ماشینی:
"فقط می توان گفت که اگر معلوم شود عدم تعین از اوصاف واقعی جهان است ، این امرمدلولات مهمی برای اصل عام ترعلیت خواهد داشت ، اما شاید این نکات تأثیری بر برهان کلامی نداشته باشد؛ چرا که به اقتضای مقدمة اول این برهان ، نظریة کوانتوم ۲۴نمی تواندادعاکندکه الکترون ها ازنوپدیدمی آیندوماده وانرژی مستمرااز عدم خلق می شوند(پترسون ،ص ۱۴۲).
برای تبیین این مطلب می توان به این مثال اشاره کرد که اگرما یک بطری داشته باشیم که درپوش آن کاملا محکم شده باشد ودرونش تعدادی مولکول گازوجود داشته باشد، مولکول ها به طور مساوی دراین بطری پراکنده می شوندوتقریباتجمع این مولکول هادریک قسمت بطری ناممکن است یامثلااگرکسی بخواهداستحمام کند،نسبت به گرمی آب اطمینان داردو چنین نیست که یک بارآب منجمدشودویک باربه جوش آیدواضح است که دراین صورت زندگی بر مبنای قانون دوم ترمودینامیک ناممکن خواهد بود ,Craig) Philosophical and Scientific Pointers to Creatio ex Nihilo, p193-194).
حال ازآنجا که زمان از نظرکریگ ، هویتی نسبی و وابسته به اشیا دارد، در وضعیت عدم جهان ، زمان نمی تواند وجود داشته باشد ولذا ازلیت خدا می بایست به نحوبی زمان معنا شود، اما با حادثة مهبانگ که خدا جهان را می آفریند، زمان نه تنها برای جهان آغاز می گرددبلکه برای خدانیزبه سبب نسبت واقعی اش باجهان شروع می شود؛ولذاپس از خلقت خدابه صورت زمانمندوجوددارد.
استدلال فلسفی اول کریگ برخلاف بسیاری ازفلاسفه که وجودجهان رابی علت تلقی کرده اند،معتقداست یکی از مهم ترین گام هایی که دربحث عالم باید به آن توجه کرد این است که جهان آغازی دارد."