چکیده:
یکی از عوامل برداشت صحیح از آیات قرآن، شناخت معانی واژه های آن می باشد. در این کار باید به عرف خاص و معانی معهودی که در قرآن برای برخی الفاظ است توجه شود. از طرفی الفاظ قرآن کریم بر معانی رایج آن ها در عصر نزول حمل شود. دراین پژوهش، در باره معنای واژه «ص_ ل_ ح» و مشتقات آن در قرآن بحث شده است. از بررسی و جمع بندی مطالبی که در کتاب های لغت و تفسیر در باره واژه «ص_ ل_ ح» و مشتقات آن گفته شده است، و همچنین توجه به مجموع آیاتی که در آن ها این کلمات به کار رفته است، می توان گفت که واژه «ص_ ل_ ح» به معنای شایستگی است. واژه مزبور و مشتقات آن در قرآن نیز شاید به این معنا آمده است که وقتی هدف های انسان را در نظر می گیریم، اگر فردی یا عملی یا رابطه ای شایستگی داشت؛ یعنی ویژگی هایی داشت که بتواند هدف مورد نظر انسان را تامین نماید، این واژه بر آن اطلاق می شود. حال گاهی درباره اهدافی غیر از هدف و کمال نهایی انسان مطرح می شود، و گاهی درباره هدف و کمال نهایی انسان.
One of the elements of having the right impression of the verses of the Qur’ān is the recognition of the meanings of its words. To this end، the specific convention and the customary meanings that exist in the Qur’ān for some words are to be taken into consideration. On the other hand، the words of the Holy Qur’ān are taken as their common meanings in the age of Revelation. In this research، the meaning of the word ṣa la ḥa and its derivatives in the Qur’ān are discussed about. By studying and summing up the material stated in lexicons and books of interpretation about the word ṣa la ḥa and its derivatives and in regard to all the verses in which these words are employed، it can be said that the word ṣa la ḥa means righteousness. The above word and its derivatives in the Qur’ān are perhaps employed with the meaning that when we take human goals into consideration، if a man، or an action، or a relation is righteous; that is if it has features that can provide for the goal sought by man، this word is applied to it. Nevertheless، it is sometimes brought up concerning goals other than human’s ultimate goal and perfection and sometimes concerning human’s ultimate goal and perfection.
خلاصه ماشینی:
از بررسی و جمعبندی مطالبی که در کتابهای لغت و تفسیر در بارۀ واژه «ص_ ل_ ح» و مشتقات آن گفته شده است، و همچنین توجه به مجموع آیاتی که در آنها این کلمات به کار رفته است، میتوان گفت که واژه «ص_ ل_ ح» به معنای شایستگی است.
واژه مزبور و مشتقات آن در قرآن نیز شاید به این معنا آمده است که وقتی هدفهای انسان را در نظر میگیریم، اگر فردی یا عملی یا رابطهای شایستگی داشت؛ یعنی ویژگیهایی داشت که بتواند هدف مورد نظر انسان را تأمین نماید، این واژه بر آن اطلاق میشود.
برخی مفسران نیز معنای نفع را برای این واژه آوردهاند: (طوسی، بیتا: 4/425؛ابوالفتوح رازی،1408: 1/123؛ ابن عاشور، بی تا: 1/280؛ حقی بروسوی،بی تا: 1/57).
از بررسی و جمع بندی مطالبی که در کتابهای لغت و تفسیر در بارۀ واژه «ص_ ل_ ح» و مشتقات آن گفته شده است، و همچنین توجه به مجموع آیاتی که در آنها این کلمات به کار رفته است، میتوان این نتیجه را گرفت که واژه «ص_ ل_ ح» به معنای شایستگی است.
نتیجهݣگیری از بررسی و جمع بندی مطالبی که در کتابهای لغت و کتابهای تفسیر در بارۀ واژه «ص _ ل_ ح» و مشتقات آن گفته شده است، و همچنین توجه به مجموع آیاتی که در آنها این کلمات به کار رفته است، میتوان گفت که واژه «ص _ ل_ ح» به معنای شایستگی است.