چکیده:
تغافل، یکی از روشهای قابل توجه در تربیت و یکی از اصول مهم زندگی آرام و خالی از دغدغه است که در عرصههای گوناگون حیات بشری از اهمیت بالایی برخوردار میباشد. چشمپوشی از اشتباه دیگران، رفتاری آگاهانه برای حفظ شخصیت فرد خطاکار و متوجه ساختن او به کار نادرست خویش است. هدف این پژوهش، مفهومشناسی تغافل، تبیین انواع و آثار تربیتی آن میباشد. بدینمنظور، این نوشتار با رویکرد توصیفی – تحلیلی به مطالعه و بررسی آیات قرآن کریم، روایات، و آثار مرتبط و استنباط از آنها پرداخته است. یافتهها حاکی از این است که تغافل با هدف اصلاح رفتار به کار میرود. اگر خطا ناچیز باشد و متربی بر خطا اصرار نورزد و عزت نفس وی حفظ گردد. آثار تربیتی ارزشمندی مانند تداوم ارتباط با مربی، حفظ کرامت متربی، زمینهسازی اصلاح رفتار متربی، اعتبار مربی و آرامش خاطر مربی را در پی خواهد داشت.
خلاصه ماشینی:
"ممکن است کودک برای اولین بار مرتکب خطایی شود که اولیاء و مربیان وی از آن آگاه میگردند، اما مصلحت تربیت اقتضا میکند که خود را غافل و بیخبر نشان دهند و آن رفتار ناپسند را نادیده بگیرند و طوری برخورد کنند که طرف مقابل تصور کند که آنها از موضوع بیخبر هستند.
چشمپوشی از خطای دیگران، یکی از اصول اخلاقی ائمه اطهار( است که دارای آثار درخشان تربیتی میباشد و از نظر روانشناسی، نقش بسزایی در آرامش روان و ایجاد انگیزه در میان افراد دارد.
حضرت علی(، در جهت بیداری و هوشیاری مربیان در مسیر تربیت افراد خطاب به امام حسن( میفرماید: «اگر یکی از شما مرتکب خطایی شد عفو و تغافل همراه با توازن و به تناسب خطا از تنبیه و زدن فرد، البته برای کسی که عاقل است بهتر و برتر است» (مجلسی، 1403ق، ج72، ص 218).
2. چشمپوشی انسانها نسبت به یکدیگر از نظر امام، تغافل علاوه بر اینکه در تربیت ضروری است، یکی از اصول مهم اجتماعی زندگی آرام و خالی از دغدغه و وسیله سامان یافتن امور دنیایی جامعه انسانی است (نادری و همکاران، 1392، ص 141).
بخصوص در امر تربیت، اگر از متربی پردهدری شود، به نحوی که آبرو و حیثیت اجتماعیاش خدشهدار گردد، این خود نوعی تشویق به خطا بوده، موجب گمراهی خواهد شد؛ زیرا وقتی نگرش مثبت نسبت به او نباشد، از انجام کارهای ناپسند به صورت علنی ابایی نخواهد داشت (مکارم شیرازی، 1387، ص 351)."