چکیده:
هدف این پژوهش تعیین نقش خانواده در برنامه درسی شایستگی- محور دوره ابتدایی از دیدگاه اسناد تحول بنیادین آموزش وپرورش بود. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش سه سند «برنامه درسی ملی»، «سند تحول بنیادین آموزش وپرورش» و «مبانی نظری تحول بنیادین در تعلیم و تربیت رسمی و عمومی» بود. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه اسنادی و روش کتابخانه ای انجام شد. مدل مورد استفاده در گردآوری و تحلیل داده ها، مدل شش مرحله ای رابرتس بود. نتیجه این مطالعه به استناد 71 گزاره شناسایی شده از اسناد تحولی، نشان دهنده ضرورت مشارکت و تعامل خانواده ها در مراحل مختلف فرآیند برنامه درسی فرزندان خود، به منزله تکلیف و وظیفه شرعی و قانونی آنهاست و تعامل خانواده و دولت به طور مشترک در سیاستگذاری های کلان آموزش و پرورش و تصمیم گیریها در سطوح میانی و خرد(سطح مدرسه) برنامه درسی و در سطوح ملی و منطقه ای، اجرای برنامه درسی در مدرسه و خارج از مدرسه و ارزشیابی آن به رسمیت شناخته شده است. در این اسناد بیشترین گزاره (25 مورد) به منزله اصول حاکم بر جایگاه و ضرورت دخالت خانواده در نظام آموزشی، به ویژه برنامه درسی مطرح شدهاست. پس از آن 17 گزاره به مشارکت آنها در اجرای برنامه درسی، 12 گزاره به تولید(طراحی و تدوین) برنامه درسی و 10 گزاره نیز به ارزشیابی برنامه درسی اختصاص داده شده است. در ضمن با توجه به اهمیت دوچندان تعامل و همراهی والدین (خانواده ها) با نظام آموزشی به منظور تحقق بخشیدن به برنامه درسی در دوره ابتدایی، 7 گزاره تاکیدی و ویژهساز هم در این زمینه مطرح شده است. پیشنهاد می شود که در زمینه فرهنگسازی و نحوه مشارکت واقعی و بنیادی خانواده ها، نظامنامه ای دقیق و مبتنی بر گزاره های اسناد تحولی و تجارب سایر کشورها تدوین و عملیاتی شود.
The present study sought to determine the role of family in competency-based primary school curriculum from the perspective of Education Fundamental Reform Documents. The statistical population of the study comprised “the national curriculum”, “Education Fundamental Reform Document”, and “the theoretical principles of fundamental reform in compulsory, formal education”. Data collection was carried out through analysis of documents and library research. The six-step Roberts model was utilized for data collection and analysis. Based on the principles drawn from the reform documents, this study concludes that the participation of student families in different aspects of curriculum is necessary, especially if doing so is considered as their legal and religious duty, and the cooperation between government and families in educational policy-making, as well as in making decisions at the middle and lower levels of curriculum planning, and its implementation and evaluation at both the national and regional levels, is acknowledged. Most of the statements contained in these documents (25) are dedicated to the principles of the necessity of family involvement in the educational system and especially in the curriculum. Next, 17 statements are dedicated to family involvement in curriculum implementation, 12 to production (design and development) of the curriculum and 10 to curriculum evaluation. In addition, due to the great significance of the interaction between parents (families) and the education system for the attainment of primary school curriculum objectives, 7 statements were highlighted with respect to this matter. It is suggested that a detailed statute book be developed and put into practice for culture-building and genuine involvement of families based on the principles drawn from reform documents as well as other countries’ experiences.
خلاصه ماشینی:
٢. از منظر اسناد تحولی، در اجرای برنامه درسی شایستگی-محور دوره ابتدایی چه جایگاهی برای خانواده تعریف شده است ؟ جدول ٢: گزاره های مرتبط با نقش مشارکتی خانواده در اجرای برنامه درسی (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) طرحهای تربیتی، بلکه در سیاست گذاری، برنامه ریزی و به ویژه ارزشیابی از برنامه ها و اقدامات فرآیند تربیت باید مشارکت فعال داشته باشد.
٣. از منظر اسناد تحولی، برای خانواده در ارزشیابی از برنامه درسی شایستگی-محور دوره ابتدایی چه جایگاهی تعریف شده است ؟ جدول ٣: گزاره های مرتبط با نقش مشارکتی خانواده در ارزشیابی برنامه درسی (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) تعداد ١٠ گزاره کلیدی بر مشارکت خانواده ها در ارزشیابی برنامه های درسی با تاکید بر ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به صورت مستقیم و غیر مستقیم اشاره داشته اند.
در پاسخ به سؤال چهار پژوهش مبنی بر اصول حاکم بر نقش خانواده در برنامه درسی شایستگی-محور دوره ابتدایی، آمده است که هر چند وزارت آموزش و پرورش مهم ترین نهاد تعلیم و تربیت رسمی عمومی، متولی فرآیند تعلیم و تربیت در همه ساحتهای تعلیم و تربیت و قوام بخش فرهنگ عمومی و تعالی بخش جامعه اسلامی بر اساس نظام معیار اسلامی است ، اما این کار را باید با مشارکت خانواده ، نهادها و سازمانهای دولتی و غیردولتی به انجام برساند(گزاره های ردیف ٢، ٤، ٥، ١٣، جدول شماره چهار).