چکیده:
مفهوم توانمندسازی در ابعاد متفاوت به معنای تقسیم مسئولیت و قدرت به رده های مختلف اجتماعی و مبارزه با بی قدرتی و افزایش مشارکت است. با توجه به اهمیت مبحث توانمندی در توسعه شهری در پژوهش حاضر توانمندی در ابعاد اجتماعی و کالبدی در رویکردی مقایسه ای بین دو محله پشت مشهد بالا و محله طاهر و منصور شهر کاشان مورد بررسی و سنجش قرار گرفته است و در ادامه راهبردهایی برای بهبود آن ارائه شده است. اطلاعات مورد نیاز با ابزار پرسشنامه گردآوری و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به تعداد 380 نفر محاسبه شده است. یافته ها با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS و AMOS مورد تحلیل قرار گرفت. برای انجام تحلیل های آماری و پاسخگویی به فرضیات پژوهش از فراوانی، آزمون تی تک نمونه ای، آزمون تی زوجی، ضریب همبستگی پیرسون و برای مدل سازی از تحلیل عاملی اکتشافی و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج نشان دهنده آن است دو محله پشت مشهد بالا و طاهر و منصور شهر کاشان در ابعاد اجتماعی و کالبدی توانمندسازی با یکدیگر تفاوت معناداری دارند. نتایج حاصل از مدل سازی معادلات ساختاری بیان می کند در بعد اجتماعی عامل اعتماد و مشارکت ساکنان، با 0.77 بیشترین بار عاملی را دارا است و بیشتر از سایر عوامل بر توانمندسازی اجتماعی ساکنان محلات مورد بررسی اثر گذار بوده است. در بعد کالبدی نیز عامل رضایت کالبدی بیشترین بار عاملی را با 0.72 به خود اختصاص داده است و بیش از سایر متغیرهای مورد بررسی با توانمندی کالبدی همبستگی داشته است؛ همچنین، نتایج حاصل از کاربرد ضریب همبستگی پیرسون، نشان از ارتباط مثبت و معنادار توانمندسازی کالبدی و توانمندسازی اجتماعی در سطح اطمینان 99 درصد دارد. بررسی مقایسه ای بین ابعاد توانمندی کالبدی و اجتماعی با استفاده از آزمون تی بیان کننده آن است میزان توانمندی کالبدی در بین ساکنان محله طاهر و منصور بالاتر از میزان آن در محله پشت مشهد بالا بوده است؛ همچنین، ساکنان محله طاهر و منصور نسبت به محله پشت مشهد بالا از توانمندی اجتماعی بیشتری برخوردار هستند.
The concept of empowerment in different dimensions means the division of responsibility and power into different social levels and confronting being powerless and increasing participation. Considering the importance of the topic of empowerment in urban development, in this study, empowerment has been proposed in social and physical dimensions in a comparison approach between two neighborhoods of Mashhad backyard and Taher and Mansour district of Kashan, and the strategies for improving it were presented. The required information was collected using a questionnaire and the sample size was calculated based on the Cochran formula of 380 people. Findings were analyzed using Spss and Amos software. To do the Statistical analyses and responding to research hypotheses, frequency, single t-test sample, Paired t-test, Pearson correlation coefficient and for modeling, exploratory factor analysis and modeling structural equations were used. The results show that there are significant differences between two neighborhoods Mashhad backyard and Taher and Mansour district in Kashan city in the social and physical dimensions of empowerment. The results of modeling the formation of structural equations show that, in social dimension, the factor of trust and participation of the residents has the most factor load with 0.77 and is more effective than the other factors on the social empowerment of the studied residents of the neighborhoods. In the physical dimension, the factor of motor satisfaction has the highest factor load of 0.72 and is more correlated with physical capability than other variables. Also, the results of applying Pearson correlation coefficient indicated a positive and significant correlation between physical empowerment and social empowerment in 99 % of confidence level. Comparison review between the dimensions of physical and social empowerment by using T-test, shows that the level of physical capability among residents of Taher and Mansour area was higher than those in Mashhad's backyard. Also, residents of Taher and Mansour neighborhood have a greater social capability than the Mashhad backyard.
خلاصه ماشینی:
بررسی و مقایسۀ ابعاد توانمندسازی در بین محلات شهری (مطالعۀ موردی: محلۀ پشت مشهد بالا و محلۀ طاهر و منصور شهر کاشان) 1 دکتر محسن شاطریان 2 دانشیار گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران دکتر صدیقه کیانی سلمی استادیار گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران چکیده مفهوم توانمندسازی در ابعاد متفاوت به معنای تقسیم مسئولیت و قدرت به ردههای مختلف اجتماعی و مبارزه با بیقدرتی و افزایش مشارکت است.
با توجه به اهمیت مبحث توانمندی در توسعۀ شهری در پژوهش حاضر توانمندی در ابعاد اجتماعی و کالبدی در رویکردی مقایسهای بین دو محلۀ پشت مشهد بالا و محلۀ طاهر و منصور شهر کاشان مورد بررسی و سنجش قرار گرفته است و در ادامه راهبردهایی برای بهبود آن ارائه شدهاست.
نتایج حاصل از مدلسازی معادلات ساختاری بیان میکند در بعد اجتماعی عامل اعتماد و مشارکت ساکنان، با 77/0 بیشترین بار عاملی را دارا است و بیشتر از سایر عوامل بر توانمندسازی اجتماعی ساکنان محلات مورد بررسی اثر گذار بوده است.
در بعد کالبدی نیز عامل رضایت کالبدی بیشترین بار عاملی را با 72/0 به خود اختصاص داده است و بیش از سایر متغیرهای مورد بررسی با توانمندی کالبدی همبستگی داشته است؛ همچنین، نتایج حاصل از کاربرد ضریب همبستگی پیرسون، نشان از ارتباط مثبت و معنادار توانمندسازی کالبدی و توانمندسازی اجتماعی در سطح اطمینان 99 درصد دارد.
با توجه به اهمیت مبحث توانمندی در توسعۀ شهری در پژوهش حاضر توانمندی در ابعاد اجتماعی و کالبدی در رویکردی مقایسهای بین دو محلۀ پشت مشهد بالا و محلۀ طاهر و منصور شهر کاشان مورد بررسی و سنجش قرار گرفته است.