چکیده:
رهیافت "فرهنگ استراتژیک" عبارت است از وجوه پایهای، مشترک و مبتنیبر هویت جمعی در قلمرو ملی و منطقهای؛ که در چارچوب شاکلهی امنیت فرهنگی مرتبط با امنیت ملی، بتوان الگویی جدید و بدیل را صورتبندی نمود و به اعتبار آن، برای پیشگیری از وقوع منازعات داخلی و تحکیم و تقویت روابط جمعی ملی و منطقهای بتوان راهحلی کارآمد و پایدار ارایه کرد. ضرورت طرح این رهیافت، با پیچیدهترشدن شرایط و اوضاع کشور و منطقه رابطهای مستقیم دارد و بر این امر دلالت میکند که رهیافتهای سختافزاری (نظامی) و سیاسی، به رغم لازم بودنشان، برای حل بسیاری از مسایل و گسترش امنیت و رفاه در جوامع، از کارآیی و کفایت لازم برخوردار نیستند. این مقاله در راستای تعمیق و تکمیل الگوی پایهی پیشرفت، بهویژه ارایهی الگویی برای پیشنویس سند تدابیر (نظامسازی) تنظیم و تدوین شده است. از اینرو، با مفروض قراردادن پایهی "ایمانی" برای امنیت، ضمن اتخاذ رهیافت فرهنگی استراتژیکی، امنیت فرهنگی را با توجه به رویکرد سازهانگارانه و گذار از رویکرد رئالیستی، توضیح میدهد و با معرفی راهبردهای داخلی و خارجی در جهت فراهم نمودن زمینههای الگوی دیپلماسی چندجانبه، الگویی عملی را به تصویر میکشد.
خلاصه ماشینی:
رهیافت "فرهنگ استراتژیک" ملی در الگوی دیپلماسیِ فرهنگی چندجانبه با تأکید بر امنیت فرهنگی علی قربانپور دشتکی 1 تاریخ دریافت: 15/5/1396 تاریخ تأیید: 23/6/1396 چکیده رهیافت "فرهنگ استراتژیک" عبارت است از وجوه پایهای، مشترک و مبتنیبر هویت جمعی در قلمرو ملی و منطقهای؛ که در چارچوب شاکلهی امنیت فرهنگی مرتبط با امنیت ملی، بتوان الگویی جدید و بدیل را صورتبندی نمود و به اعتبار آن، برای پیشگیری از وقوع منازعات داخلی و تحکیم و تقویت روابط جمعی ملی و منطقهای بتوان راهحلی کارآمد و پایدار ارایه کرد.
دلیل پیشنهاد بدیل فرهنگی این است که با گذار نظام جهانی از نظام دوقطبی و پایان جنگ سرد، طرح اسلام (بهخصوص اسلام شیعی) بهعنوان الگوی حکومتی در برابر الگوهای رقیب سکولاریستی و تأثیرگذاری و افزایش نقش جمهوری اسلامی ایران در معادلات قدرت منطقهای و فرامنطقهای از یکسو؛ و بهوجودآمدن بحران زیست- محیطی همچون: مشکل آب، بحران اقتصادی منطقهای، گسترش و دسترسی همگانی به اطلاعات و تکنولوژیهای فرامدرن؛ تمرکز و تقویتیافتن تروریسم اسلام وهابی در منطقه از سوی دیگر باعث شده است که برای حل منازعات و ایجاد شرایطی بهینه، بدون توسل به ارتباطات فرهنگی متقابل منطقهای، امکان هیچگونه پیشرفتی در راستای تعدیل منطقه وجود نداشته باشد.
بدین ترتیب، امنیت ملی به مسألهای اساسی و کلیدی تبدیل شده است که دولتها بهصورت نظامی- سیاسی به حل آن همت میگمارند؛ این روند، با توجه به شرایط کنونی، از جمله تهدیدات بالفعل تروریسم بنیادگرا و تهدیدات بالقوهی اسرائیل علیه کشورهای منطقه از جمله جمهوری اسلامی ایران، هنوز بهقوت خود باقیست.